خلاصه‏
عبوديت اظهار خضوع در برابر آفريدگارى است كه نهايت انعام و اكرام را در حق مخلوقاتش روا داشته و براى رساندن آنها به كمال مطلوب، از درون و برون هدايتشان نموده است.پرستش خداوند از چنان ارزش و جايگاهى برخوردار است كه در قرآن كريم از آن به‏عنوان انگيزه آفرينش، راه راست هدايت و شعار اصلى انبياى الهى ياد شده است.عبوديّت پروردگار مراتبى دارد كه هر كس با توجه به ميزان اخلاص در نيت و عملش، به مرتبه‏اى از آن دست مى‏يابد و به همان اندازه از پاداش الهى بهره‏مند مى‏شود.بنده واقعى خدا بودن، آثار و بركات فراوانى را به دنبال دارد كه مهمترين آنها عبارتند از: آرامش قلبى، حرّيت و آزادگى، صبغه الهى داشتن اعمال و ايمنى از دامهاى شيطان.آفات متعدّدى در مسير عبوديت الهى قرار دارد كه استكبار، رفاه‏طلبى و حبّ دنيا از جمله آنهاست.زندگى اجتماعى نياز به رهبر دارد و يكى از عوامل اساسى موفقيت در كارها و پيروزى بر دشمن، اطاعت و تسليم در برابر اوامر رهبرى است. در قرآن كريم و سخنان گهربار پيشوايان اسلام اين مسأله مورد تأكيد قرار گرفته و به آن سفارش شده است.اطاعت از رهبر و فرمانده اثرات ارزنده‏اى دارد كه وحدت و يكپارچگى نيروها، مقاومت و پايدارى در ميدان نبرد، اجراى دقيق طرحها و نقشه‏ها و تضعيف روحيه دشمن از جمله آن آثار است؛ عوامل تمرّد از دستور نيز دنيادوستى، رفاه‏طلبى و ناآگاهى است. تاريخ جنگهاى صدر اسلام نمونه‏هاى فراوانى از اين آثار و عوامل را در خود ثبت كرده است. با ملاحظه هر كدام از عوامل مزبور درمى‏يابيم كه تبعيت از فرماندهى و اطاعت از اوامر ايشان موجب پيروزى و تحقق اهداف و انگيزه‏هاى از پيش تعيين شده است و نافرمانى، عامل شكست و خوارى است.