2. سرعت سير و سلوك در نيايشهاى شبانه‏
عبادت شبانگاهى و راز و نياز با خدا در دل تاريكى، زمينه مناسبى براى خودسازى و سير و سلوك است. نگاهى به زندگى پيشوايان بزرگ اسلام نشان مى‏دهد كه آن راد مردان تا چه اندازه از نعمت گران‏سنگ شب زنده‏دارى در جهت ارتقاى معنوى و تقرّب به خداوند سود مى‏جستند. رسول خدا (ص)، اسوه و مصداق بارز شب‏زنده‏دارى بود و به دليل رسالت سنگينى كه برعهده داشت مأمور بود كه جز اندكى از شب را نخوابد و باقى را به تهجّد و شب‏زنده‏دارى بپردازد؛ تا بدين وسيله آمادگى لازم را براى دريافت پيام الهى و ابلاغ آن به بندگان خدا كسب كند: «يا أيُّهَا الْمُزَّمِّلُ قُمِ اللَّيْلَ الَّا قَليلًا ... انَّا سَنُلْقى‏ عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقيلًا» (مزّمّل: 1- 5)اى جامه به خود پيچيده! شب را جز كمى بپا خيز! ... چرا كه ما به زودى سخنى سنگين بر تو القا خواهيم كرد.و نيز در قرآن كريم در اين باره چنين مى‏خوانيم: «وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى‏ انْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً» (اسراء: 79)و پاسى از شب را از خواب برخيز و [قرآن و] نماز بخوان! اين [يك وظيفه اضافى‏] براى تو است؛ اميد است پروردگارت تو را به مقامى در خور ستايش برانگيزد.هر فرد با ايمانى كه خواهان درك معارف قرآن كريم و سلوك الى اللّه است. بايد قدرى از شب را به عبادت خداوند بپردازد. در ادامه آيات سوره مزّمل آمده است: «انَّ هذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ الى‏ رَبِّهِ سَبيلًا انَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ انَّكَ تَقُومُ ادْنى‏ مِنْ ثُلُثَىِ اللَّيْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَ طائِفَةٌ مِنَ الَّذينَ مَعَكَ» (مزّمل: 19- 20)اين هشدار و تذكّرى است؛ پس هركس بخواهد، راهى به‏سوى پروردگارش برمى‏گزيند؛ پروردگارت مى‏داند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند، نزديك دو سوم از شب يا نصف يا ثلث آن را به‏پا مى‏خيزيد.