مراتب توكّل
در روايات، توكل داراى درجههايى مختلف است. امام رضا عليه السلام مىفرمايد:
«لِلتَّوَكُّلِ دَرَجاتٌ مِنْها انْ تَثِقَ بِهِ فى امْرِكَ كُلِّهِ فيما فَعَلَ بِكَ فَما فَعَلَ بِكَ كُنْتَ راضِيًا وَ تَعْلَمَ انَّهُ لَمْ يَأْلُكَ خَيْراً وَ نَظَرًا وَ تَعْلَمَ انَّ الْحُكْمَ فى ذلِكَ لَهُ فَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ بِتَفْويضِ ذلِكَ الَيْهِ وَ مِنْ ذلِكَ الْايمانُ بِغُيُوبِ اللَّهِ الَّتى لَمْ يُحِطْ عِلْمُكَ بِها فَوَكَلْتَ عِلْمَها الَيْهِ وَ الى امَنائِهِ عَلَيْها وَ وَثِقْتَ بِهِ فيها وَ فى غَيْرِها» «3»توكل داراى درجاتى است:اين كه هر رفتارى كه با تو داشته و هر چه درباره تو كرده، به او اعتماد كنى، به همه راضى باشى و بدانى كه در هيچ خير و هيچ رأيى در حق تو كوتاهى نكرده و اختيار به دست اوست. پس، بر او توكل كنى و كارها را به او واگذارى.و ديگر ايمان به امور غيبى الهى است كه تو از آن بىخبرى و بايد علم بدانها را به او و امنايش واگذارى و درباره آن امور و غير آن بر او اعتماد كنى.بنابراين، يك درجه از توكل مربوط به اطمينان و اعتماد به خداوند است در رفتارى كه درباره انسان دارد. درجه ديگر مربوط به امورى است كه انسان از درك آن عاجز است و علم و آگاهى آن در اختيار خداوند و امناى اوست. پس، در اين امور نيز توكل بر اوست كه انسان را قانع مىكند و به او آرامش مىبخشد.توكل، نتيجه ايمان به خداست و چنان كه ايمان به خدا داراى مراتبى است، توكل نيز مرتبههايى دارد:
|