|
1- اطاعت و فرمانبرى
لازمه كار تشكيلاتى و قوام و دوام آن، بستگى تام به اطاعت افراد از مافوق دارد و فرمانبرى فرودستان از فرادستان، بسان رشتهاى، اعضاى سازمان را به يكديگر مرتبط مىسازد و هر گونه سهلانگارى در آن، به نظم و انسجام سازمان خدشه وارد مىكند.امير مؤمنان عليه السلام، رهبر و رئيس ملّت را در جايگاه رهبرى چنين توصيف مىكند: «مَكانُ الْقَيِّمِ مِنَ الْامْرِ مَكانَ النِّظامِ مِنَ الْخَرَزِ يَجْمَعُهُ وَ يَضُمُّهُ ...» «1»جايگاه سرپرست نظام چون رشتهاى است كه دانهها را گرد هم مىآورد و نظام مىبخشد.پرواضح است كه اين نظم و پيوستگى تا حدّ زيادى بستگى به فرمانبرى و اطاعت مردم دارد. قرآن مجيد بارها از پيروان خويش خواسته است كه امر رهبر را اطاعت كنند و حتى آن را در كنار اطاعت اوامر الهى واجب شمرده است: «وَ اطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُكُمْ ...» «1»و خدا و پيامبرش را فرمان بريد و كشمكش ننماييد تا سست نشويد و شوكت شما بر باد نرود!چنين ضرورتى در تشكيلات نظامى به طور جدّىتر مطرح است و بايد گفت اساسىترين ركن چنين تشكيلاتى به سلسله مراتب و فرمانبرى فرودستان از فرادستان بستگى دارد و بدون رعايت سلسله مراتب به ويژه از سوى مديران و فرماندهان ميانى و عالى از فرماندهى كلّ، اساس آن متزلزل گشته، انهدام آن قطعى است. حضرت امام خمينى قدس سره در اين باره مىفرمايد:
از مهمّات اين است كه نظم در كار باشد يعنى اگر چنانچه نظام نباشد در كار و امور تحت يك نظامى انجام نگيرد، اين تزلزل ايجاد مىكند. اگر بنا باشد كه فرض كنيد كه سپاه پاسداران اطاعت نكنند از رئيسشان، همه اينها اطاعت نكنند از آن فرمانده كل ...
و خودشان بخواهند هر كدامى يك راهى بروند، اين اسباب اين مىشود كه يك قواى مسلّح متزلزل بشود و با تزلزل قواى مسلّح، مملكت متزلزل است. «2»رعايت سلسله مراتب، تعبيرى است كه در سازمانهاى نظامى كاربرد دارد و از اصول خدشهناپذير نظامى نيز محسوب مىشود. حضرت آية الله خامنهاى حفظه الله در اين باره مىفرمايد:سلسله مراتب يعنى هر كسى هر كجا كه قرار گرفته، نظمپذيرى او اين جورى باشد كه قاطعانه به زير دست خود از روى فرماندهى فرمان دهد و از ما فوق خود فرمانپذير باشد؛ آن را عمل كند و عمل از فرمان خودش را از زيردست بخواهد، اطاعت در چهارچوب ضوابط. «3»
|