2- دورويى
صداقت و يكرنگى، خواست فطرت و خرد آدمى است و از فضايل نيك اخلاقى به شمار مىرود و در مقابل، دورويى و عدم صداقت در مواجهه با دوستان و آشنايان و همكاران، نكوهيده و زيانآور است و يك مدير مسلمان حتماً بايد از اين خوى ناپسند مبرّا باشد.خصلت نارواى دورويى- كه در روايات، دو چهرگى و دوزبانى ناميده مىشود- از بدترين انواع نفاق است و مرحوم ملّا مهدى نراقى آن را چنين تعريف مىكند؛شخص هنگامى دو چهره و دو زبان است كه برادر مسلمانش را حضورى مدح و ستايش كند و اظهار دوستى و خيرخواهى نمايد ولى در غياب او، به غيبت و بدگويى و سعايت و هتك حرمت و زيان مالى او همّت گمارد و او را اذيت كند. «2»چنين حالتى، يك بيمارى روحى است و مبتلاى به آن، بيش از ديگران از آن رنج و ضرر مىبرد. امام باقر عليه السلام در نكوهش شخص دو رو مىفرمايد: «بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ يَكُونُ ذا وَجْهَيْنِ وَ ذا لِسانَيْنِ؛ يُطْرى اخاهُ شاهِداً و يَأْكُلُهُ غائِباًانْ اعْطِىَ حَسَدَهُ وَ انِ ابْتُلِىَ خَذَلَهُ» «1»
بسيار زشت است كه بندهاى دو چهره و دو زبان باشد؛ برادرش را حضورى بسيار ستايش كند و در غياب (با غيبت و بدگويى گوشت) او را بخورد، اگر ثروتى عايد برادرش گردد به او حسد ورزد و اگر گرفتار شود، او را رها سازد.رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله نيز در سخنى، شخص دو رو را شرورترين مردم معرفى كرده «2» و تجسم عمل او را در روز رستاخيز چنين بيان مىفرمايد: «يَجىءُ يَوْمَ الْقِيامَةِ ذُو الْوَجْهَيْنِ دالِعاً لِسانَهُ فى قَفاهُ وَ آخَرُ مِنْ قُدَّامِهِ يَلْتَهِبانِ ناراً حَتَّى يَلْهَبا جَسَدَهُ» «3»انسان دو رو، روز قيامت در حالى حضور مىيابد كه يك زبان آتشين از پشت سر و زبانى ديگر از پيش رويش آويزان است و پيكرش را نيز مىسوزاند.
|