1- خودمحورى
منشأ اين رذيله اخلاقى، تكبّر، هواى نفس و جهالت است؛ چنان كه عجب و غرور نيز در رويش و افزايش آن دخالت دارند، همانگونه كه خدا محورى، عقلگرايى، رايزنى و همفكرى، نقطه مقابل آن است.از منظر قرآن، انسان، ذاتاً ناتوان آفريده شده «1» و دانش او نيز اندك است «2» و چنين موجودى نمىتواند بدون امداد ديگران و تنها با اتكاى به دانش، تجربه و توان خويش به اهداف و آرمانهايش دست يابد و ناچار است سخن خدا را بشنود، فرمان عقل را گردننهد و از تجربه ديگران سود جويد و گرنه به تعبير امير مؤمنان عليه السلام: «مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ» «1»هر كس استبداد رأى داشته باشد، نابود مىشود.و در سخن حكيمانه ديگرى چنين هشدار مىدهد: «ايَّاكَ وَالثِّقَةَ بِنَفْسِكَ فَانَّ ذلِكَ مِنْ اكْبَرِ مَصائِدِ الشَّيْطانِ» «2»از اتّكاى به خويشتن بپرهيز؛ زيرا چنين كارى از بزرگترين دامهاى شيطان است.
|