6- بدزبانى
زبان، نقش بزرگى در زندگى آدمى برعهده دارد؛ مىتواند با يك كلمه او را آزاد يا گرفتار كند، مسلمان يا كافر بنمايد، عزيز يا خوار گرداند، دارا يا فقير كند؛ چنان كه شخصيت انسان نيز توسط زبانش كشف مىشود و به تعبير امام على عليه السلام:
«الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسانِهِ» «2»
تا مرد سخن نگفته باشد
عيب و هنرش نهفته باشد
امير مؤمنان عليه السلام مىفرمايد:
«اللِّسانُ تَرْجُمانُ الْعَقْلِ» «3»
زبان، سخنگوى خرد است.
بر اين اساس، گفتههاى مدير، خواستههاى عقل و انديشه او محسوب مىشود كه به مخاطبان انتقال مىيابد. به همين دليل مدير بايد هميشه با انديشه، منطقى و حساب شده سخن بگويد؛ هم خوب سخن بگويد و هم سخن خوب بگويد. همچنين با سخنان شيوا و شيرين، همكاران را نسبت به كارها و برنامهها توجيه و آنان را نسبت به كار و فعّاليت دلگرم كند و اين سفارش امام على عليه السلام را به گوش گيرد كه فرمود: «عَوِّدْ لِسانَكَ لينَ الْكَلامِ وَ بَذْلَ السَّلامِ يَكْثُرْ مُحِبُّوكَ وَ يَقِلَّ مُبْغِضُوكَ» «1»زبانت را به سخن نرم و سلام كردن عادت بده تا دوستدارانت فزونى و بدخواهانت كاستى يابند.با چنين روشى، موفقيت و كارآيى مجموعه نيز فزونى مىيابد، صفا و صميميت بر آن حاكم مىشود و فضاى مناسب نوآورى و ابتكار فراهم مىگردد.
ولى اگر خداى نخواسته، مدير از عفّت كلام محروم باشد، علاوه بر از دست دادن مزاياى ياد شده، دچار آفات ذيل مىشود:
1- شخصيت حقيقى و حقوقى خود را آسيبپذير مىكند و از اين رهگذر دچار خسران مادّى و معنوى مىگردد و از قافله انسانيت و معنويت باز مىماند؛ چنان كه امام باقر عليه السلام مىفرمايد:
«انَّ اللَّهَ يُبْغِضُ الْفاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ» «2»به درستى كه خداوند، بدزبان دشنامگو را دشمن مىدارد.
2- بدزبانى مدير، سبب خدشهدار شدن تشكيلات، بروز جوّ مسموم، بدگمانى و بى اعتمادى متقابل مديريت و همكاران مىگردد و سوء تفاهم ميان آنان را تشديد مىكند و زمينههاى فروپاشى سازمان، ركود كارى و مفاسد ديگرى چون غيبت و تهمت، ناسزاگويى و حتى درگيرى فيزيكى را نيز فراهم مىسازد. چنين شخصى به عنوان يك عنصر بى كفايت و شرور بايد از مديريت محروم گردد؛ چرا كه رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله درباره اين گونه افراد مىفرمايد: «انَّ مِنْ شَرِّ عِبادِ اللَّهِ مَنْ تُكْرَهُ مُجالَسَتُهُ لِفُحْشِهِ» «3»يكى از بدترين بندگان خدا كسى است كه مردم به خاطر بدزبانىاش از همنشينى اواكراه دارند.و در سخنى ديگر او را از بهشت برين نيز محروم مىداند. «1»از درگاه خداوند منان براى همه مديران جامعه اسلامى، توفيق شناخت وظيفه و انجام آن را به بهترين نحو ممكن خواستاريم.
والسلام
|