ملاك برخورد
يكى از امتيازات شريعت مقدس اسلام، هماهنگى با عقل و فطرت و بهكارگيرى وجدان انسانى در امور است. امير مؤمنان عليه السلام، ملاك برخورد عادلانه را وجدان آدمى قرار داده، مىفرمايد: «اعْدَلُ السّيرَةِ انْ تُعامِلَ النَّاسَ بِما تُحِبُّ انْ يُعامِلُوكَ بِهِ» «2»عادلانهترين روش اين است كه با مردم آنگونه رفتار كنى كه دوست دارى با تو همانگونه رفتار كنند.اگر مدير علاوه بر تدبير و انديشه، اطلاعات كافى، بهرهگيرى از مشورت، به كارگيرى دانش مديريت و آراستگى به اخلاق نيكو، گوش به فرمان وجدان خويش باشد، بهطور قطع در بسيارى از كارها، بلكه در همه آنها پا از مرز عدالت بيرون نمىنهد، به كسى ستم نمىنكد، حقوق افراد مجموعه را پايمال نمىنمايد، با سخنان ياوه و شوخىهاى بىجا ضعيفان را نمىرنجاند، در برخورد با افراد بى ادبى نمىكند و تبعيض قائل نمىشود؛ چرا كه در همه امور ياد شده، خودش را به جاى زيردستان قرار مىدهد، گويا طرف مقابلش، خود اوست و هرگز كسى با خود، رفتار ظالمانه و بى ادبانه نمىتواند داشته باشد. به همين دليل، امام على عليه السلام به فرزند دلبندش- امام مجتبى عليه السلام- چنين سفارش مىكند:پسر جان! خود را ميان خود و ديگران ميزان قرار بده؛ هر چه را براى خود مىپسندى براى ديگران نيز بپسند و هر چه براى خود مكروه دارى براى آنان نيز نپسند، ستم نكن چنان كه دوست ندارى به تو ستم شود و نيكى كن چنان كه مىخواهى به تو احسان شود و آنچه را از ديگران زشت مىشمارى بر خود نيز زشت شمار و از مردم به همان خشنود باش كه خويشتن از آن خشنود مىشوى. «1»
|