|
راههاى دستيابى به قدرت روحى
«دريا دلى» چگونه در روح انسان مستقر مىشود؟ و آيا راهى براى رسيدن به آن وجود دارد؟
قرآن كريم و روايات اسلامى راههايى را براى دستيابى به شرح صدر ارائه مىدهند كه در ذيل به برخى از آنها اشاره مىكنيم.
1- علم و آگاهى:
امير مؤمنان على عليه السلام مىفرمايد: «كُلُّ وِعاءٍ يَضيقُ بِما جُعِلَ فيهِ إلَّا وِعاءَ الْعِلْمِ فَإنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ» «2» [فضاى] هر ظرفى با آنچه درون آن قرار مىگيرد، تنگ مىشود مگر ظرف علم كه با اين مظروف گسترده [تر] مىشود.اين گستردگى علمى، قدرت روحى فرد و در نتيجه قدرت تدبر و تدبير او را افزايش داده، اراده وى را در انجام كارها قوىتر مىگرداند.گفتنى است كه آگاهىهايى كه به شرح صدر كمك مىكند، كسب دانشها و اطلاعات جديد و لازم در زمينه مسؤوليت و مديريت مورد نظر است. مديران موفق، در هر سمتى قرار مىگيرند زمان مشخص و معينى را براى فراگيرى اين دانشها و اطلاعات قرار داده با سنجيدن، نقاط قوّت و ضعف مديريت، راههاى پيشرفت و موفقيت را مورد ارزيابى قرار مىدهند. با انديشيدن در اين موارد و چارهجويى كردن، به تدريج مشكلات مديريتى و سختىهاى كار را آسان مىسازند.
2- اعتماد به نفس:
توجّه به توانايىها و قابليتها سبب تقويت روح انسان مىشود و در سايه شناخت آنها اعتماد به نفس حاصل مىشود. امام خمينى قدس سره در اهميّت اعتماد به نفس مىفرمايد:
هركارى را كه انسان، باورش اين است كه ضعيف است نسبت به آن كار، نمىتواند آن كار را انجام دهد.- هر قدر قدرت ارتشى زياد باشد، لكن قدرت روحى نداشته باشد، و يا باورش آمده باشد كه در مقابل فلان قدرت و فلان قدرت نمىتواند ايستادگى كند، اين ارتش محكوم به شكست است. و هر كشورى كه اعتقادش اين است كه نمىتواند خودش صنعتى را ايجاد كند، اين ملّت محكوم به اين است كه تا آخر نتواند ... اين پيروزى كه شما به دست آورديد، براى اين بود كه باورتان آمده بود كه مىتوانيد. «1»
3- ياد خدا:
مسؤوليتها از ديدگاه اسلامى، امانت الهى در دست مديران شمرده مىشوند، از اين رو موفقيت در آنها با ياد خداوند ميسّر خواهد بود. مسؤوليت و مقام مديران ميدان امتحان الهى آنهاست. از اين رو، مديران براى دستيابى به شرح صدر و پيروزى در اين امتحان الهى بايد همواره خود را در محضر خدا دانسته، مراقب اعمال و رفتار خود باشند.امام على عليه السلام مىفرمايد: «الذِّكْرُ يَشْرَحُ الصَّدْرَ» «2»ياد خدا، سينه را مىگشايد.
4- انس با قرآن:
قرآن، جدا كننده حقّ و باطل است. انس با آن به انسان قدرت تشخيص حقّ و باطل و توفيق
نجات از بنبستهاى زندگى و مشكلات كارى را عنايت مىكند. امام على عليه السلام مىفرمايد:
«افْضَلُ الذِّكْرِ الْقُرْانُ، بِهِ تُشْرَحُ الصُّدُورُ وَ تَسْتَنيرُ السَّرائِرُ» «1»قرآن، برترين ذكر است؛ بهواسطه آن سينهها گشاده و باطنها نورانى مىگردد.
5- ممارست و تمرين:
مديران با قبول مسؤوليت مورد نظر، بايد مشكلات و سختىهاى ناشى از آن را به خود بقبولانند و نفس خويش را به تحمّل در برابر آن عادت دهند، تا به تدريج بر ظرفيت آنها افزوده شود. حضرت على عليه السلام مىفرمايد: «عَوِّدْ نَفْسَكَ التَّصَبُّرَ عَلَى الْمَكْرُوهِ» «2»نفست را به تحمّل صبر در برابر ناملايمات عادت ده.و نيز مىفرمايد: «إنْ لَمْ تَكُنْ حَليماً فَتَحَلَّمْ، فَانَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ الَّا اوْشَكَ انْ يَكُونَ مِنْهُمْ» «3»اگر بردبار نيستى، خود را به بردبارى وادار، زيرا كم مىشود كسى خودش را به گروهى مانند نمايد و از ايشان نشود.
|