6- بدزبانى‏
زبان، نقش بزرگى در زندگى آدمى برعهده دارد؛ مى‏تواند با يك كلمه او را آزاد يا گرفتار كند، مسلمان يا كافر بنمايد، عزيز يا خوار گرداند، دارا يا فقير كند؛ چنان كه شخصيت انسان نيز توسط زبانش كشف مى‏شود و به تعبير امام على عليه السلام:
«الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسانِهِ» «2»
تا مرد سخن نگفته باشد
عيب و هنرش نهفته باشد

امير مؤمنان عليه السلام مى‏فرمايد: «اللِّسانُ تَرْجُمانُ الْعَقْلِ» «3»زبان، سخن‏گوى خرد است.بر اين اساس، گفته‏هاى مدير، خواسته‏هاى عقل و انديشه او محسوب مى‏شود كه به مخاطبان انتقال مى‏يابد. به همين دليل مدير بايد هميشه با انديشه، منطقى و حساب شده سخن بگويد؛ هم خوب سخن بگويد و هم سخن خوب بگويد. همچنين با سخنان شيوا و شيرين، همكاران را نسبت به كارها و برنامه‏ها توجيه و آنان را نسبت به كار و فعّاليت دلگرم كند و اين سفارش امام على عليه السلام را به گوش گيرد كه فرمود: «عَوِّدْ لِسانَكَ لينَ الْكَلامِ وَ بَذْلَ السَّلامِ يَكْثُرْ مُحِبُّوكَ وَ يَقِلَّ مُبْغِضُوكَ» «1»
زبانت را به سخن نرم و سلام كردن عادت بده تا دوستدارانت فزونى و بدخواهانت كاستى يابند.
با چنين روشى، موفقيت و كارآيى مجموعه نيز فزونى مى‏يابد، صفا و صميميت بر آن حاكم مى‏شود و فضاى مناسب نوآورى و ابتكار فراهم مى‏گردد.ولى اگر خداى نخواسته، مدير از عفّت كلام محروم باشد، علاوه بر از دست دادن مزاياى ياد شده، دچار آفات ذيل مى‏شود:

1- شخصيت حقيقى و حقوقى خود را آسيب‏پذير مى‏كند و از اين رهگذر دچار خسران مادّى و معنوى مى‏گردد و از قافله انسانيت و معنويت باز مى‏ماند؛ چنان كه امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد:
«انَّ اللَّهَ يُبْغِضُ الْفاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ» «2»به درستى كه خداوند، بدزبان دشنام‏گو را دشمن مى‏دارد.

2- بدزبانى مدير، سبب خدشه‏دار شدن تشكيلات، بروز جوّ مسموم، بدگمانى و بى اعتمادى متقابل مديريت و همكاران مى‏گردد و سوء تفاهم ميان آنان را تشديد مى‏كند و زمينه‏هاى فروپاشى سازمان، ركود كارى و مفاسد ديگرى چون غيبت و تهمت، ناسزاگويى و حتى درگيرى فيزيكى را نيز فراهم مى‏سازد. چنين شخصى به عنوان يك عنصر بى كفايت و شرور بايد از مديريت محروم گردد؛ چرا كه رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله درباره اين گونه افراد مى‏فرمايد: «انَّ مِنْ شَرِّ عِبادِ اللَّهِ مَنْ تُكْرَهُ مُجالَسَتُهُ لِفُحْشِهِ» «3»يكى از بدترين بندگان خدا كسى است كه مردم به خاطر بدزبانى‏اش از همنشينى اواكراه دارند.و در سخنى ديگر او را از بهشت برين نيز محروم مى‏داند. «1»از درگاه خداوند منان براى همه مديران جامعه اسلامى، توفيق شناخت وظيفه و انجام آن را به بهترين نحو ممكن خواستاريم.
والسلام‏