نقش زبان و زشتى ناسزاگويى‏
يكى از مباحث مهم در اخلاق عملى، موضوع بدگويى و ناسزاگويى است كه مربوط به زبان است. زبان با اين كوچكى، عامل بسيارى از گناهان بزرگ است.حضرت على عليه‏السلام درباره زبان چنين فرمود:
«الا انَّ اللِّسانَ بَضْعَةٌ مِنَ الْانْسانِ فَلا يُسْعِدُهُ الْقَوْلُ اذَامْتَنَعَ وَ لا يُمْهِلُهُ النُّطْقُ اذَا تَّسَعَ» «1»
بدان كه زبان پاره‏اى از انسان است كه وقتى امتناع كند، توانايى گفتن ندارد و هرگاه زبان باز گردد، سخن به انسان مهلت نمى‏دهد.
ادب اسلامى ايجاب مى‏كند كه يك مسلمان زبان را كنترل كند و درگفتار خود، نزاكت و احترام را نسبت به ديگران رعايت كند و از سخن زشت وناروا بپرهيزد، حتى نسبت به جاهلان، خداوند فرموده است:
«وَعِبادُالرَّحْمنِ الَّذينَ يَمْشُونَ عَلَى الْارْضِ هَوْناً وَ اذاخاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُو سَلاماً» «1»
بندگان خدا كسانى هستند كه در روى زمين با فروتنى گام بر مى‏دارند و هرگاه مردم جاهل آنان را (به زشتى) صدا كنند با سخن مسالمت آميز (وزبان خوش) پاسخ مى‏دهند.
حضرت على عليه‏السلام فرمود:
«اعْلَمْ انَّ اللِّسانَ كَلْبٌ عَقُورٌ انْ خَلَّيْتَهُ عَقَرَ» «2»
بدان كه زبان مثل سگ گزنده‏اى است كه اگر او را رها كنى مى‏گزد.