|
نكوهش پايمال كردن حقوق
به همان نسبت كه در اسلام بر رعايت حقوق، پافشارى شده، ناديده انگاشتن حق مردم، با عناوين تكان دهندهاى سخت، مورد نكوهش قرار گرفته است، از جمله:
1- گناه كبيره است: امام باقر عليه السلام ضمن شماره كردن گناهان كبيره مىفرمايد،
«وَ حَبْسُ الْحُقوقِ مِنْ غَيْرِ عُسْرٍ» «1»
نپرداختن حقوق مردم با وجود توانايى «گناه كبيره است.»
2- سبك شمردن دين است؛ رعايت حقوق با بسيارى از احكام دين رابطه مستقيم دارد كه اگر كسى آنها را مراعات نكند در واقع، مسائل دينى را ناديده انگاشته است. به همين دليل، حضرت صادق عليه السلام مىفرمايد:
من عظم دين الله عظم حق اخوانه و من استخف بدينه استخف باخوانه» «2»
هر كس دين خدا را تعظيم كند، حقوق برادران را نيز، بزرگ دارد و هر كس دين او را سبك بشمارد، [حقوق] برادرانش را نيز سبك مىشمارد.
3- سبب خوارى است؛ امام صادق عليه السلام فرمود:
«تَرَكُ الْحُقُوقِ مَذَلَّةٌ» «3»
پايمال كردن حقوق، سبب خوارى است.
4- بركت روزى را مىبرد؛ به قول معروف «خداوند در جاى حقّى نشسته است» و هرگز راضى نمىشود عدهاى سهل انگار يا بد انديش، حقوق بندگانش را به عمد پايمال كنند. از اين رو به نحوى آنان را گوشمالى مىدهد و بردن بركت از روزى آنها يك نوع آن است. رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:
«مَنْ حَبَسَ عَنْ اخهِ الْمُسْلِمِ شَيئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ علَلَيْهِ بَرَكَةَ الرِّزْقِ الَّا انْ يَتوُبَ» «4»
هر كس چيزى از حقوق برادر مسلمانش را از او باز دارد، خداوند بركت روزى را بر او حرام مىكند، مگر اينكه توبه كند.
5- در روز قيامت از آن بازخواست مىشود؛ رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
«انَّ احَدَكُمْ لَيَدَعُ مِنْ حُقوُقِ اخيهِ شَيْئاً فَيُطالِبُهُ بِهِ يَوْمَ الْقِيامِةِ فَيُقْضى لَهُ وَ عَلَيْهِ» «1»
همانا يكى از شما چيزى از حقوق برادرش را ترك مىكند و او حقش را در روز قيامت از يو طلب مىكند و در آنجا به نفع طلبكار و زيان بدهكار، حكم خواهد شد.
6- سبب ورود به دوزخ است؛ ضايع كننده حقوق مردم، در صورتى كه توبه نكند و بر كار زشت خويش اصرار ورزد، به دست خود سرنوشتش را تباه ساخته و فرجام خويش را در دوزخ قرار داده است؛ پيشواى ششم در اين باره مىفرمايد:
هر كس، مؤمنى را از حقش باز دارد، خداوند او را در روز قيامت، پانصد سال سر پا نگه مىدارد و در اين مدت، عرق [از بدن او] جريان دارد، سپس جارچى از سوى خداى بزرگ اعلام مىكند «اين ستمگرى كه حق خدا را ادا نكرده است» آن گاه مدت چهل سال ديگر توبيخ مىشود و در نهايت به دوزخ مىرود! «2»
|