|
اهميت اداى حقوق
هيچ خردمندى در لزوم رعايت حقوق ديگران، ترديد نمىكند وبى شك، پرداخت حقوق مردم در همه زمينهها و به شكل عام و فراگير، از اصول شريعت اسلامى است و در سخنان رهبران اسلام با تعابير نغز و بلندى مورد تأكيد قرار گرفته است، از آن جمله:
1- ركن دين است: پرداخت حقوق مردم، با تديّن، رابطهاى مستقيم دارد، مؤمن حتماً بايد حقوق مرد را مراعات كند، در غير اين صورت يا ايمانش دروغين است و يا در حدّ پايين قرار دارد؛ امام صادق عليه السلام در اين باره مىفرمايد:
«المحدية السمحة اقام الصلاة و ايتاء الزكاة و صيام شهر رمضان و حج البيت و الطاعة للامام و اداء حقوق المزمن ...» «1»
دين محمّدى آسان، عبارت است از: بر پا داشتن نماز، دادن زكات، روزه ماه رمضان، حج خانه خدا، اطاعت از امام و اداى حقوق مؤمن.
2- فراتر از حق الله: عظمت و اهميت مراعات حقوق مردم از مرز حقّ الله نيز فراتر رفته و در سخن امير مؤمنان عليه السلام، مقدّم بر آن شمرده شده است:
«جعل الله سبحانه حقوق عباده مقدمة لحقوقه؛ فمن قام بحقوق عبادالله كان ذلك مؤديا الى القيام بحقوق الله» «2»
خداوند سبحان، حقوق بندگانش را بر حقوق خويش، مقدم داشته است؛ هر كس به [رعايت] حقوق بندگان خدا قيام كند، چنين كارى به رعايت حقوق الهى منجر مىگردد.
3- برترين عبادت است: پيشواى ششم مىفرمايد:
ما عبدالله بشىءٍ افضل من اداء حق المؤمن» «1»
خداوند، با چيزى برتر از اداى حق مؤمن، پرستش نشده است.
4- فلسفه حكومت اسلامى است: امام على عليه السلام پيرامون پذيرش رهبرى و ولايت امّت اسلامى مىفرمايد:
«اللهم انك تعلم انى لم ارد الامرة و لا علو الملك و الرياسة و انما اردت القيام بحدودك و الاداء لشرعك و وضع الامور فى مواضعها و توفير الحقوق على اهلها ...» «2»
خداوندا تو مىدانى كه من، آهنگ امارت و قرارگرفتن بر مسند پادشاهى و رياست را ندارم بلكه آرمانم، اقدام به [اجراى] حدود تو، اجراى [قوانين] دين تو، سامان دادن كارها در جاى خويش و پرداخت حقوق حقوقداران است.
5- ثمره اخلاص و توحيد است: همان حضرت مىفرمايد:
«انَّ اللَّهَ .... شَدَّ بِالْاخْلاصِ وَ التَّوْحيدِ حُقوُقَ الْمُسْلِمينَ» «3»
خداوند به سبب اخلاص وتوحيد، حقوق مسلمانان را محكم كرده است.
6- يكى از درجات توبه است: امير مؤمنان عليه السلام براى توبه واقعى شش درجه ترسيم مىكند كه دو درجه آن پرداخت حقوق مردم و حقوق خداست. «4»
7- سبب ورود به بهشت است: اداى حقوق يكى از اسباب ورود مؤمن به بهشت برين است و هر چه حقوق مردم را بهتر ادا كند از رفعت مقام و درجات بالاترى برخوردار خواهد بود. رسول اكرم صلى الله عليه و آله مىفرمايد:
«فَانَّهُمْ كانَ اشَدُّ لِلشعَةِ حُباً لِحُقوُقِ اخْوانِهِمْ المُؤْمِنينَ اشَدَّ قَضاءً كانَتْ دَرَجاتُهُ
فِى الْجِنانِ اعْلى ....» «1» هر يك از مؤمنان كه بيشتر به شيعيان عشق بورزد، و حقوق برادران مؤمنش را بهتر ادا كند، درجاتش در بهشت بالاتر خواهد بود.
|