9- فروتنى
از ديدگاه قرآن، انسانها همه از يك پدر و مادر، پديد آمدهاند و پدر همه نيز از خاك آفريده شده و از نظر آفرينش، كسى بر ديگرى برترى ندارد و تنها ملاك ارزشمندى انسان تقواست. همچنين پايان زندگى همه موجودات و از جمله انسان، به مرگ و متلاشى شدن بدن عنصرى آنان ختم مىشود. بر اين اساس، انسان با چنين آغاز وانجامى، شايسته نيست به ديگران، نخوت بورزد و خود را بزرگ و آنان را كوچكشمارد. امام متقيان سلام الله عليه در اين باره مىفرمايد: «ما لِابْنِ آدَمَ وَالْفَخْرَ، اوَّلُهُ نُطْفَةٌ وَ آخِرُهُ جيفَةٌ لا يَرْزُقُ نَفْسَهُ وَ لا يَدْفَعُ حَتْفَهُ» «1»آدمى زاده را چه به فخرفروشى؟ آغاز او نطفه و انجامش مردار گنديده است، نه مىتواند خود را سير كند و نه توان رفع مرگ خود را دارد.از اين رو علتى براى فخر فروشى به ديگران باقى نمىماند. امّا به دليل اين كه احترام مؤمنان و مسلمانان لازم است، بسيار بجاست كه در مقابل آنان، انسان متواضع باشد و از مردم توقع كرنش و كوچكى نداشته باشد. نيز بداند كه تكبّر و تواضع نتيجه عكس دارد.يعنى اگر انسان تكبر بورزد، كوچك مىشود ولى اگر تواضع كند در نظر مردم بزرگ و محترم مىشود. به تعبير همان امام: «مَنْ تواضَعَ عَظَّمَهُ اللَّهُ وَ رَفَعَهُ» «2»هر كس فروتنى كند، خدا بزرگش دارد و بالايش برد.چنانكه فرمود: «تَكَبُّرُ الْمَرْءِ يَضَعُهُ» «3»تكبر ورزى شخص، او را به زمين مىزند.
|