پيشگفتار
انقلاب اسلامى ايران، بزرگ ترين و عميق‏ترين انقلاب ارزشى، فكرى و دينى است كه در عصر حاضر به وقوع پيوسته است.بنيانگذار اين نظام مقدس، حضرت امام خمينى (رضوان الله تعالى عليه)، با رهبرى هاى پيامبر گونه‏اش، اسلام را از انزواى سياسى بيرون آورده، مسلمانان را بر قله عظمت و عزت نشاند و ابهّت قدرت هاى استكبارى را درهم شكست. از اين رو ايران انقلابى به عنوان پايگاه اسلام ناب محمدى (صلى الله عليه و آله) در جهان شناخته شده و صداى دلنشين حق طلبى و آزادگى آن به دورترين نقاط جهان طنين افكنده است.سپاه پاسداران انقلاب اسلامى در راستاى ايفاى رسالت عظيم خود، يعنى پاسدارى از ارزش‏ها و دستاوردهاى انقلاب اسلامى و ارتقاء و تعميق اين ارزش ها در ميان اقشار جامعه انقلابى، بويژه نسل جوان، برخود لازم مى‏داند كه به «سربازان وظيفه» اى كه بهترين و حساس‏ترين دوران زندگى خود را به عنوان خدمت سربازى در اين نهاد سپرى مى‏كنند، با ديد سفيران فكرى، سياسى و اخلاقى انقلاب براى نسل آينده جامعه بنگرد و با انتقال ارزش‏ها و مفاهيم دينى به اين ميهمانان امروز و مسؤولان فردا، در قالب آموزش هاى عقيدتى- سياسى، بخشى از رسالت الهى خود را در حفظ و تداوم معارف اسلامى و ارزشهاى انقلابى ايفا نمايد.حضرت امام خمينى (رضوان الله تعالى عليه) در مقام اهميت اين موضوع و رسالت نيروهاى مسلح در اين زمينه مى‏فرمايد: «دوران خدمت نظام براى جوانان كشور بهترين فرصت و مناسبتى است كه نظام و ارتش و مسؤولين عقيدتى- سياسى مى‏توانند از آن استفاده كنند ... و تأكيد مى‏كنم كه به مسأله آموزشهاى عقيدتى- اخلاقى بيشتر توجه شود.» «1»از اين رو، اداره آموزش هاى عقيدتى سياسى ستاد نمايندگى ولى فقيه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامى براى تحقق اين رسالت مهم، نظام آموزش‏هاى عقيدتى- سياسى سربازان را- با بهره‏گيرى از تجارب و برنامه‏هاى تحقق يافته عقيدتى- سياسى در سالهاى گذشته- تدوين و پس از تصويب نماينده محترم ولى فقيه در سپاه، اقدام به ابلاغ آن نموده است.

الف- تعريف‏
نظام آموزشهاى عقيدتى سياسى سربازان، به مجموعه مباحث اعتقادى، اخلاقى، فقهى، سياسى و تاريخى گفته مى‏شود كه در مدت دو سال سربازى و در سه سطح و مقطع آموزشى (دوره رزم مقدماتى، دوره ضمن خدمت و دوره تخصصى) به منظور آشنايى و تقويت دانش و بينش عقيدتى سياسى سربازان و ايجاد انگيزه‏هاى فكرى و معنوى در آنان براى انجام وظيفه و مأموريت محوله به اجرا گذاشته مى‏شود.

ب- اهداف كلى نظام آموزش‏
1- ايجاد، حفظ و ارتقاء سطح دانش و بينش عقيدتى سياسى؛ در بين سربازان،
2- مقيّد نمودن هرچه بيشتر سربازان به احكام عملى اسلام؛
3- تقويت تعهّد عملى سربازان به نظام مقدس جمهورى اسلامى؛
4- تقويت يا ايجاد انگيزه‏هاى معنوى در سربازان؛ براى خدمت و انجام وظيفه.
ج- سطوح و دوره‏هاى آموزشى‏
پرسنل وظيفه در بدو ورود به خدمت بر اساس تحصيلات، به سطوح زير تقسيم‏
مى‏شوند و در كلاسهاى مربوط به همان سطح شركت مى‏كنند:
- زير سطح (پرسنل بى‏سواد): سربازانى كه توانايى خواندن و نوشتن را نداشته باشند (با كد شناسايى «0»).
- سطح يك: سربازانى كه داراى تحصيلات زير ديپلم مى‏باشند (با كد «1»).
- سطح دو: سربازانى كه داراى تحصيلات ديپلم و فوق ديپلم مى‏باشند (با كد «2»).
- سطح سه: سربازانى كه داراى تحصيلات ليسانس و بالاتر مى‏باشند (با كد «3»).
هر يك از سه سطح اخير داراى سه دوره رزم مقدماتى، ضمن خدمت و تخصصى مى‏باشد. (به استثناء سطح يك كه دوره تخصصى ندارند.) دوره‏هاى آموزشى پرسنل وظيفه زير سطح (پرسنل بى‏سواد) نيز شامل دوره مقدماتى، سوادآموزى، دوره رزم مقدماتى و دوره تكميلى سوادآموزى مى‏باشد.
براى تفكيك موضوعات، سطوح و دوره‏هاى آموزشى از يكديگر و نيز سهولت كار، براى هر يك از آنها، كدهاى مخصوصى در نظر گرفته شده است كه مشخص كننده موضوع، سطح و دوره است. به عنوان نمونه كد «6/ 21» رقم سمت چپ نشانگر سطح، رقم وسط بيانگر دوره آموزشى و رقم بعد از مميّز گوياى موضوع آموزشى است.بنابر اين كد ياد شده، يعنى دوره نخست از سطح يك از موضوع عقايد. براى بقيه موضوعات نيز شماره‏هايى به شرح زير در نظر گرفته شده است:

د- موضوعات نظام آموزش‏
1- اصول عقايد 5- تاريخ اسلام‏
2- اخلاق و تربيتهاى اسلامى 6- دانش سياسى‏
3- احكام اسلامى 7- نظام دفاعى‏
4- علوم و معارف قرآن‏
متون نظام آموزش سربازان، همچون متون نظام آموزش پاسداران در مركز تحقيقات اسلامى نمايندگى ولى فقيه در سپاه تدوين مى‏شود و پس از طى مراحل بررسى ونظارت، به تأييد «هيأت علمى» كه جمعى از فضلا و اساتيد حوزه علميه قم هستند، مى‏رسد.
كتابى‏كه درپيش‏رو داريد، كد 2/ 31 ويژه سطح 3 دوره رزم مقدماتى از نظام آموزش عقيدتى- سياسى سربازان مى‏باشد.نظرات، پيشنهادها و انتقال تجربيات شما مربيان ارجمند و برادران عزيز متربّى، راهگشا و راهنماى ما در تكميل و رشد كمّى و كيفى متون آموزشى خواهد بود.
اداره آموزشهاى عقيدتى- سياسى‏
ستاد نمايندگى ولى فقيه در سپاه‏

جسم وجان آدمى به تغذيه كافى و مداوم نياز دارند تا از سلامتى وشادابى برخوردار گردند. همين طور بايد پيوسته تحت مراقبت قرار گيرند و در صورت ابتلاى به هر گونه بيمارى، مداوا و آفت زدايى شوند.بهداشت و درمان جسم انسان در حيطه علوم پزشكى است و تقويت و بهداشت و درمان روح بر عهده عقيده و انديشه است كه در قالب حكمت نظرى و عملى ارائه مى‏گردد. حكمت نظرى مشتمل بر دانش طبيعيات، رياضيات و الهيات است و حكمت عملى نيز از سه بخش اخلاق فردى، تدبير منزل و سياست مُدُن، تشكيل يافته است و بيشتر فلاسفه، حكمت نظرى را مقدمه حكمت عملى مى‏دانند.در اسلام نيز، ايمان و عقيده- كه از مقوله حكمت نظرى است- سنگ زيرين اخلاق است و اخلاق نيكو ميوه شيرين ايمان به خداست و اين دو بسان دو بال به انسان امكان مى دهند تا در آسمان معنويت به پرواز درآيد و به سوى مقام قرب الهى عروج كند.
پس بايد گفت؛ اخلاق، جزء جدانشدنى اسلام است و هر مسلمانى وظيفه دارد همان طور كه عقيده و انديشه خويش را تصحيح مى كند، به اصطلاح اخلاق و رفتار خود نيز همّت گمارد؛ عمل صالح- كه به طور مداوم همراه ايمان در قرآن تكرار شده- گوياى اهميت فراوان اخلاق نيكو و ضرورت انكار ناپذير آن در زندگى فردى واجتماعى انسانهاست.آنچه در پيش روى شماست، تلاشى است ناچيز براى يادآورى و تذكار گوشه اى از مسائل گوناگون اخلاقى كه در دو بخش اخلاق فردى و اخلاق اجتماعى براى دوره كوتاه آموزشى تدوين يافته و به دليل محدوديت دوره و از سويى تنوّع عناوين اخلاقى،مطالبى كه احساس مى‏شد بيشتر مورد نياز است، انتخاب شده و هر عنوان نيز به طور خيلى مجمل و فشرده بيان گشته كه اميد است مورد قبول قرار گيرد.
معاونت متون آموزشى و كمك آموزشى‏
مركز تحقيقات اسلامى‏