2- معيار پذيرش اعمال
در دستگاه الهى، دو عنصر ارزشمند، معيار قبولى اعمال قرار مىگيرد كه عبارتند از اخلاص و تقوا. اين دو اكسير گرانبها باهر عملى همراه شوند آن را به درجه قبول مىرسانند و فقدان هر يك از آنها نيز، عمل را از درجه اعتبار ساقط مى كند، گرچه از كميّت قابل توجهى نيز برخوردار باشد. قرآن مجيد، اين نقش ارزنده تقوا را چنين بازگو مىكند: «... انَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقينَ» «2»همانا خداوند، تنها از باتقوايان مىپذيرد.همچنين عنصر تقوا سبب ارزشمندى مضاعف عمل صالح مىگردد و اگر عمل، كم و كوچك هم باشد، آن را بزرگ و فراوان مىكند، امام متقيان، على عليهالسلام در اينباره مىفرمايد: «لا يَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ التَّقوى وَ كَيْفُ يَقِلُّ ما يُتَقَبَّلُ» «3»هيچ عملى همراه با تقوا، اندك نيست، چگونه چيزى كه قبول مىشود، كم شمرده شود؟يكى از ياران امام صادق عليه السلام به نام مفضّل بن عمر مىگويد: «خدمت امام صادق (ع) بودم، موضوع اعمال مطرح شد، من گفتم: عملم اندك و ضعيف است. امام فرمود: خاموش باش و از خدا آمرزش بخواه! سپس فرمود: عمل اندك با تقوا بهتر از عمل بسيار بدون تقواست. پرسيدم: چگونه؟ فرمود: آرى! همانند مردى كه به ديگران غذامىدهد، با همسايگانش مدارا مىكند، درِ خانه اش به روى ديگران باز است ولى (با همه اين اعمال) چون درِ كار حرام به رويش باز شود، بدان در آيد. اين عمل (زياد) بدون تقواست.امّا مرد ديگرى هيچ يك از اعمال ياد شده را انجام نمى دهد ولى اگر در برابر كار حرامى قرار بگيرد، آن را مرتكب نمىشود، (اين هم عمل كم باتقوا!)» «1»
|