|
موانع اجابت
همانطور كه عواملى موجب تسريع در اجابت دعا مىشود، عللى نيز مانع اجابت دعا مىگردند كه به شرح زير است:
الف- گناه
گناه، دشمن ديرينه و خطرناك انسان و دور كننده او از نعمتهاى مادّى و معنوى است و مانع بزرگى در مسير كمال او محسوب مىشود.دعاى فرد گنهكار بهاجابت نمىرسد و نالههايش خريدار ندارد. امام باقر عليه السلام فرمود:انسان گاهى حاجتى دارد و از خدا طلب مىكند و خداوند ضمن قبول آن انجامش را به وقت مناسبى وامىگذارد، ولى بنده در اين مدّت مرتكب گناه مىشود. خداوند به مأمور اجابت دعا امر مىكند: خواستهاش را اجابت نكن و او را از اين لطف محروم نما كه خشم ما را برانگيخت و شايسته بىاعتنايى گرديد. «1»شخصى خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد و گفت: دوست دارم كه دعايم مستجاب شود، حضرت به وى فرمود: «طَهِّر مَأكَلَكَ وَ لا تُدْخِلْ بَطْنَكَ الْحَرامَ» «2»
خوراك خود را پاكيزه كن و غذاى حرام نخور.
ب- تقاضاى امر محال و يا غير جايز
اجابت دعا از جانب خداى سبحان پس از حصول شرايط در صورتى است كه آنچه از خدا خواستهايم ممكن و مشروع باشد. به عبارت ديگر، دعا در مسير مصلحت خلقت انجام گيرد و دعاى انحرافى نباشد. از حضرت على عليه السلام سؤال شد: «فَأَىُّ دَعْوَةٍ أَضَلُّ؟ قالَ: الدَّاعى بِما لا يَكُونُ» «3»كدام دعا گمراهى است؟ فرمود: دعا كردن و خواستن كارهاى نشدنى و غير ممكن.
ج- عدم مصلحت
توانايى و قدرت خدا در انجام خواسته بندگان مورد ترديد نيست، ولى گاهى مىشود بنده، چيزى را مىخواهد كه به مصلحت او نيست در حالىكه خود نمىداند و خداوند كه به همه جوانب زندگىاش آگاه است به دليل لطفى كه به بندگانش دارد آن دعا را مستجاب نمىكند: «عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» «1»چهبسا چيزى بر شما ناگوار و ناخوشايند باشد درحالىكه خير و صلاح شما در آن است (و شما نمىدانيد) و همچنين شايد چيزى را دوست بداريد كه ضرر شما در آن باشد و خدا آگاه است و شما بىخبريد.
د- مهيا نبودن شرايط و زمان اجابت
مناسب نبودن زمان و شرايط ازجمله موانع اجابت دعاست. چهبسا شخص دعا كننده گمان كند كه خواستهاش رد شده و نااميد گردد در حالىكه نبايد قطع اميد كند.امام صادق عليه السلام فرمود:
«إِنَّ الْمُؤْمِنَ لِيَدْعُوا فَيُؤَخَّرُ إِجابَتُهُ إِلى يَوْمِ الْجُمُعَةِ» «2»مؤمن دعا مىكند و خداوند اجابت آن را تا روز جمعه عقب مىاندازد.
|