آداب دعا
دعا همچون عبادات ديگر، آداب و مقررات ويژه‏اى دارد كه در صورت انجام آن نتيجه بهتر و مطلوب‏ترى به‏دست مى‏آيد. برخى از آن آداب را به‏طور اختصار بيان مى‏كنيم:

الف- حال دعا داشتن‏
دعاكننده بايد با تمام وجود متوجّه ذات مقدّس خدا باشد، از غير او بكلّى دل بكند و هيچ اميدى به ديگران نداشته باشد.ديگر اينكه در كارهاى نيك پيشقدم باشد و با بيم و اميد به دعا بنشيند. قرآن مجيد مى‏فرمايد: خاندان زكريّاى پيغمبر با چنين حالتى خدا را مى‏خواندند: «إِنَّهُمْ كانُوا يُسارِعُونَ فِى‏الْخَيْراتِ وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ كانُوا لَنا خاشِعينَ» «1»بدرستى‏كه آنها در كارهاى خير پيشگام بودند و با حالت اميد و ترس، ما را مى‏خواندند و براى ما خاشع بودند.توجّه قلبى نيز از شرايط دعاست كه داعى بايد با توجه كامل و از ته دل خدا را بخواند نه از روى غفلت و اشتغال دل. على عليه السلام فرمود: «لا يَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ دُعاءَ قَلْبٍ لاهٍ» «2»خداوند بزرگ، دعاى دلى را كه غافل و مشغول باشد نمى‏پذيرد.همين‏طور بجا و نيكوست كه انسان هنگام دعا و مناجات دست‏هاى خويش را به‏سوى آسمان بالا برد. چنان‏كه نقل شده است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگام دعا و مناجات دست‏هايش را بالا مى‏برد. «3» امام صادق عليه السلام در مورد حكمت اين كار فرمود: «هرگاه بنده دست‏هايش را به‏سوى خدا بالا برد، او حيا مى‏كند كه آنها را خالى برگرداند.» «4»
استعمال بوى خوش، صدقه قبل از دعا و انگشتر عقيق به دست داشتن نيز از آداب دعا شمرده شده است. «5»

ب- رعايت زمان دعا
گرچه درهاى رحمت الهى، همواره به‏سوى بندگانى كه صادقانه و مخلصانه او را مى‏خوانند، باز است و خداوند، به آنها وعده پاسخ داده است، امّا امامان معصوم عليهم السلام به بعضى از زمان‏ها و اوقات، عنايت بيشترى داشته‏اند و احتمال استجابت را در آن مواقع خاص، بيشتر دانسته‏اند. از آن جمله ماه مبارك رمضان بويژه شبهاى قدر، روز عرفه، روزهاى عيد فطر، قربان، غدير و شبهاى جمعه است. امام باقر عليه السلام فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَعالى‏ يُنادى‏ كُلَّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ مِنْ أَوَّلِ اللَّيْلِ إِلى‏ آخِرِهِ: الا عَبْدٌ مُؤْمِنٌ يَدْعُونى‏ لِدينِهِ وَ دُنْياهُ قَبْلَ طُلُوعِ الْفَجْرِ فَأُجيبَهُ ...» «1»خداى بزرگ در هر شب جمعه از اول تا آخر شب از بلنداى عرش ندا دهد كه آيا بنده مؤمنى نيست كه امشب مرا براى دين و دنياى خويش بخواند تا او را اجابت كنم.امام صادق عليه السلام فرمود: «إِذا زالَتِ الشَّمْسُ فُتِحَتْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ أَبْوابُ الْجِنانِ وَ قُضِيَتِ الْحَوائِجُ الْعِظامُ ...» «2»به‏هنگام نيمروز، درهاى آسمان و بهشت گشوده مى‏شود و حاجت‏هاى مهم برآورده مى‏گردد.همچنين رسول اكرم صلى الله عليه و آله دعا در ماه مبارك رمضان را مستجاب دانسته فرمود: «... وَ دُعاءُكُمْ فيهِ مُسْتَجابٌ ...» «3»

ج- توجّه به مكان دعا
جاى دعا كردن نيز در چگونگى استجابت دعا نقش دارد؛ مكان هر چه مقدس‏تر باشد دعا به استجابت نزديك‏تر است، مانند: مكّه معظّمه، مدينه منوّره، مشاهد مشرفّه‏امامان، مساجد، امامزاده‏هاى معتبر، مزار گلگون شهدا و ...امام رضا عليه السلام درباره دعا كردن در شهر مقدّس مكّه فرمود: «هيچ كس در اين كوه‏ها (مكّه) نايستاد (و دعا نكرد) مگر اينكه مستجاب شد. اما دعاهاى مؤمنان در امور آخرتشان و دعاى كفّار در امور دنياشان به اجابت مى‏رسد.» «1»در جوار قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله نيز دعا به اجابت مى‏رسد. «2» همچنين كنار مرقد مطهّر سيدالشهدا، حسين بن على عليه السلام از مكانهايى است كه دعا مستجاب مى‏شود. «3»