نظم تكوينى و نظم تشريعى
نظم، پديدهاى است كه آفرينش موجودات با آن شكل گرفته و خداوند دانا جهان را براساس آن بنا كرده است. يكى از دانشمندان مىنويسد:در جهان هستى تا آنجا كه عقل و دانش بشر از روى آن پرده برداشته است بجز نظم و دقّت چيزى وجود ندارد و دانشمندان و مكتشفان در بررسىهاى خود اعتراف مىكنند كه در سراسر جهان، جز محاسبه و اندازهگيرى، جز نظامات و تشكيلات حيرتانگيز چيزى نديدهاند. «3»چنين نظمى كه بر سراسر جهان آفرينش از اتم گرفته تا بزرگترين كهكشانها حاكميّتدارد و بىچون و چرا و بدون استثنا اجرا مىشود، «نظم تكوينى» ناميده مىشود.علاوه بر نظم تكوينى نوع ديگرى از نظم وجود دارد كه خداوند اجراى آن را به اراده و اختيار بشر نهاده و او را به پيروى از آن موظّف نموده است. اين نظم را «نظم تشريعى» مىنامند و همه برنامههايى كه آيين مقدس اسلام براى تكامل و سعادت انسانها تشريع و ابلاغ كرده منطبق بر چنين نظمى است.
|