گستره عبادت
در فرهنگ اسلام، علاوه بر عبادت اصطلاحى، هر كار خير و مفيدى كه از انگيزهاىپاك و الهى سرچشمه بگيرد نوعى عبادت محسوب مىشود.برخى از امورى كه عبادت خداوند محسوب مىشوند و در قرآن و روايات به آنها اشاره شده است عبارتند از:
1- تفكّر در آفرينش: تفكّرىكه انسانرا به خدا نزديك و با او آشنا سازد، عبادت خداست.امام صادق عليه السلام مىفرمايد: «لَيْسَتِ الْعِبادَةُ كَثْرَةَ الصَّلاةِ وَالصَّوْمِ، انَّمَا الْعِبادَةُ التَّفَكُرُ فى امْرِ اللَّهِ» «1»عبادت تنها نماز خواندن و روزه گرفتن بسيار نيست، بلكه انديشيدن در كار خداوند عبادت است.
2- كسب روزى حلال: كار و تلاش اگر براى به دست آوردن روزى حلال، رفاه خانواده و حفظ آبرو صورت گيرد و انسان بخواهد درآمد حاصل از آن را در مجارى خير و مورد رضاى خداوند مصرف كند نيز عبادت است. رسول خدا صلى الله عليه و آله مىفرمايد: «الْعِبادَةُ سَبْعُونَ جُزْءاً افْضَلُها جُزْءاً طَلَبُ الْحَلالِ» «2»
عبادت هفتاد بخش است بهترين جزء آن طلب روزى حلال است.
3- نگاه مهرآميز: هرگاه انسان از روى محبّت و براى ابراز علاقه به دانشمندان، زمامداران عادل و متّقى، پدر و مادر و برادر دينى نگاه كند همين نگاه براى خدا نيز عبادت محسوب مىشود. رسول خدا صلى الله عليه و آله در اين باره نيز مىفرمايد: «النَّظَرُ الَى الْعالِمِ عِبادَةٌ، وَالنَّظَرُ الى امامِ الْمُقْسِطِ عِبادَةٌ،وَالنَّظَرُ الَى الْوالِدَيْنِ بِرَأْفَةٍ وَ رَحْمَةٍ عِبادَةٌ، وَالنَّظَرُ الَى الْاخِ تَوَدُّهُ فِى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ عِبادَةٌ» «3»نگريستن به دانشمند و پيشواى عادل و نيز نگاه مهرآميز به پدر و مادر و همچنين نگاه كردن به برادرى كه او را براى خدا دوست مىدارى، عبادت است.علاوه بر اينها آب دادن به مسلمانان، كمك به عيالمندان، پوشاندن گناه ديگران،نرمى در گفتار سبقت در سلام و ... نيز به عنوان نمودهايى از عبادت شناخته شدهاند.از جمعبندى اخبار و روايات مزبور مىتوان چنين نتيجه گرفت كه هر كار شايستهاى اگر با نيّت خالص و براى خشنودى خداوند صورت بگيرد، عملى عبادى محسوب مىشود.
|