آفات خدمتگزارى
خدمتگزارى آفاتى دارد كه شخص خدمتگزار گاهى در حين عمل دچارش مىشود،مثل اينكه انگيزه خدمت رسانى او الهى نباشد، بلكه براى جلب منفعت شخصى خدمت كند. قدمى بر مىدارد تا قدمى برايش برداشته شود. خدمت مىكند تا به نام و نانى برسد و شهرت و مقامى بهدست آورد. يا به اهلش خدمت نمىكند و يا در حين خدمتگزارى موازين اخلاق اسلامى را زير پا مىگذارد.گاهى نيز شخص خدمتگزار بعد از عمل، آسيب مىبيند و خدمت خود را با به رخ كشيدن، منّت نهادن، اذيت و آزار كردن و ... تباه مىسازد.اينك بهعنوان نمونه به دو آفت مهمّ خدمتگزارى اشاره مىكنيم:
الف- ريا
ريا يكى از آفتهاى عبادت است «1» و خدمتى هم كه براى رضا و خشنودى و تقرّب به خدا باشد نيز عبادت است. بنابراين ريا و نمايش خدمت از آفات خدمتگزارى محسوب مىشود. امير مؤمنان عليه السلام مىفرمايد: «كُلُّ حَسَنَةٍ لا يُرادُ بِها وَجْهُ اللَّهِ تَعالى فَعَلَيْها قُبْحُ الرِّياءِ وَ ثَمَرَتُها قُبْحُ الْجَزاءِ» «2»
هر نيكى و خدمتى كه بدان خوشنودى خدا اراده نشود، زشتى ريا بر چهره آن مانده و نتيجهاش زشتى پاداش است.
ب- منّت و آزار
يكى از نشانههاى خدمت عبادى، آن است كه شخص خدمتگزار كارهاى نيك خود را به رخ خدمت شوندگان نكشد، بر آنان منّت ننهد و اذيّت و آزارشان نرساند وگرنه عمل خويش را پايمال كرده است. حضرت على عليه السلام مىفرمايد:مَنْ مَنَّ بِمَعْرُوفِهِ افْسَدَهُ» «3»هر كس با كارهاى نيك خود (بر ديگران) منّت نهد تباهش مىسازد.و در جاى ديگر خطاب به مالك اشتر و همه دولتمردان هشدار مىدهد كه مبادا خدمات عمومى و فعاليتهاى مردم را با منّت و ... آلوده سازند: «ايَّاكَ وَالْمَنَّ عَلى رَعِيَّتِكَ بِاحْسانِكَ ... فَانَّ الْمَنَّ يُبْطِلُ الْاحْسانَ» «1»مبادا با نيكى خود بر رعيّت، منّت بگذارى ... كه منّت نهادن نيكى را باطل مىكند.
|