|
ب- اماكن
درفرهنگ اسلام، نقاطى از زمين داراى قداست خاصىاست و بهمسلمانان سفارش شده آنها را گرامى بدارند. حتى اهمّيت اين امكان مقدّس آنها را به شكل شعارهايى استراتژيك مطرح كرده، جنبه محوريت بخشيده است؛ كعبه و مسجدالحرام، مسجد پيامبر، مسجد كوفه، بيتالمقدس، مسجد جامع هر شهر، تربت پاك معصومين عليهم السلام و هر مسجدى كه در هر نقطه جهان ساخته شود، از چنين اهميتى برخوردار است و هر مسلمانى وظيفه دارد كه حرمت آنها را پاس دارد و در حفظ و آبادانى آنها بكوشد.در اينجا بهاختصار پيرامون برخى از اماكن مقدس اسلامى مطالبى بيان مىكنيم:
1- مسجدالحرام: شريفترين مركز اسلامى طى قرون متمادى، «مسجدالحرام» و خانه خدا- كعبه- است كه قبله بيش از يك ميليارد مسلمان است كه همه بهسوى آن نماز مىخوانند، به آن عشق مىورزند، حتى بدان سوى مىخوابند و مىميرند. استوارى كعبه نشانه حيات اسلام و مسلمانان است. حضرت صادق عليه السلام فرمود: «لا يَزالُ الدّينُ قائِماً ما قامَتِ الْكَعْبَةُ» «2»تا زمانى كه كعبه پا برجاست، دين، استوار است.از اين رو بر هر مسلمانى واجب است كه با داشتن توانايى به سوى اين مركز مقدّس بشتابد و با آداب و احترام خاصى به نيت بندگى خدا آن را طواف كند، در مسجدالحرام نماز بگزارد، با دست كشيدن بر «حجرالاسود» به خدا اعلام وفادارى كند و ... در ضمن بداند كه:
- صفا و مروه از شعاير الهى است. «1»- شهرمكّه و حومهآن- كه مسجدالحرام را بهسان نگينى گرانقدر درخود جاى دادهاست- زادگاه پيامبر، على و زهرا عليهم السلام و مهبط بسيارى از آيات قرآن و حرم امن الهى است.
- مقام ابراهيم، حجر اسماعيل، چاه زمزم، حطيم و ... در مسجدالحرام دارد.
- يك ركعت نماز در مسجدالحرام بيش از صد هزار ركعت در جاى ديگر ارزش دارد. «2»
- مشعرالحرام، سرزمين عرفات و منا در كنار مكّه قرار دارند كه خود از شعاير محسوب مىشوند.
- مسجدالحرام، به منزله خانه مردم است كه مسافر مىتواند، نمازش را در آنجا تمام بخواند.
2- مسجدالنبى: نخستين اقدام رسول خدا صلى الله عليه و آله پس از هجرت به مدينه، احداث مسجدى بود كه به نام نامى آن حضرت مشهور شد و عنوان «مسجدالنبى» به خود گرفت كه پس از مسجدالحرام حائز بيشترين اهميت است. طرح و نقشه اين مسجد، از فكر پاك پيامبر، تراوش كرده و معمارى نخستين آن نيز با دست مبارك آن فرزانه يگانه به فرجام رسيده است و قداست خود را نيز از همين راه كسب كرده است، البته حرم مطهّر آن پيامبر بىنظير پساز ارتحالش به مسجد ضميمهشد و بر اهمّيتش افزود. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: «الصَّلاةُ فى مَسْجِدى كَالْفِ صَلاةٍ فى غَيْرِهِ الَّا الْمَسْجِدِ الْحَرامِ ...» «3» (يك) نماز در مسجد من، مانند هزار نماز در ديگر مساجد- بجز مسجدالحرام- است.
3- مسجد كوفه: مسجد كوفه- كه در شهرى به همين نام در كشور عراق واقع شده- نيز از شعاير مهم اسلامى است. امير مؤمنان عليه السلام فرموده است: «لا تُشَدُّ الرِّحالُ الَّا الى ثَلاثَةِ مَساجِدَ؛ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ مَسْجِدِ الرَّسُولِ وَ مَسْجِدِ الْكُوفَةِ» «1»كوچ نمىشود مگر بهسوى سه مسجد، مسجدالحرام، مسجد پيامبر و مسجد كوفه.امام صادق عليه السلام نيز فرموده است: «نِعْمَ الْمَسْجِدُ مَسْجِدُ الْكُوفَةِ؛ صَلَّى فيهِ الْفُ نَبِىٍّ وَ الْفُ وَصىٍّ ...» «2»مسجد كوفه، مسجد خوبى است؛ هزار پيامبر و هزار وصىّ پيامبر در آن نماز گزارده است.
4- مسجدالاقصى: مسجدالاقصى نيز در ميان شعاير اسلامى از اهميت ويژهاى برخوردار است بهطورى كه خداوند، در شب معراج، پيامبر صلى الله عليه و آله را از مسجدالحرام به مسجدالأقصى و از آنجا به آسمانها برد. «3»همچنين اين مكان مقدس در نيمه اول دوران رسالت، قبلهگاه مسلمانان بود و پس از هجرت، جاى خود را به كعبه سپرد.اين مسجد با عظمت، پس از تشكيل حكومت غاصب اسرائيل در فلسطين اشغالى، همواره نقطه اميد مظلومان فلسطين و زبانزد مسلمانان جهان بوده است كه اميدواريم در آينده نهچندان دور از چنگال حكومت صهيونيستى نجات يابد.
5- عتبات مقدّسه: تربت پاك ذرّيه پيامبر صلى الله عليه و آله نيز در ميان امّت اسلامى- بويژه شيعه- از احترام فراوانى برخوردار است و عاشقان اهل بيت، پروانهوار بر گرد آنها پر سوختهاند و در طول بيش از هزار سال همواره از آن حرمهاى نورانى، اميد و نيرو گرفتهاند، حوزه علميه هزار ساله نجف در پرتو ضريح مطهّر امير مؤمنان على عليه السلام، چون مشعلى فروزان فرا روى امّت اسلامى نورافشانى كرده است و انقلابيون سترگ، هميشه از تربت لالهگون شهيدان الهام گرفتهاند و ... «زيارت»» در فرهنگ شيعه، شعارى تحرّكزا، اميد آفرين و حماسى است كه «زائر» را به «صاحب مزار» پيوند داده او را بر ضدّ دشمنان اسلاممىشوراند، از اين رو ستمگران با تمام توان به مقابله با شعار «زيارت» برخاسته، گاه دست «زائر» را بسته، گاه پايش را شكسته و گاه «مزار» را به آب و منجنيق بستهاند تا از شورآفرينى اين شعار بكاهند.
6- همه مساجد: مسجد در هر شهر و محلى خانه مقدّس الهى است و از شعاير الهى به شمار مىآيد. احترام مساجد ضرورى است. بايد آباد نگاه داشته شوند؛ هم با تعمير و نگهدارى و بازسازى و هم با حضور پرشكوه مردم؛ همچنين بايد از آلوده شدن مسجد جلوگيرى شود و اگر به نجاست آلوده شد فوراً اقدام به تطهير آن گردد. خوابيدن در مسجد و ورود به مسجد بدون وضو كراهت دارد و هنگام ورود مستحب است پاى راست را مقدم بدارد و هنگام خروج پاى چپ را. در آغاز ورود به مسجد، نماز تحيّت در حكم سلام به مسجد است. آن قطعه زمينى كه وقف مسجد شد ديگر از مسجد بودن خارج نمىشود اموال مسجد را بايد حفظ و نگهدارى كرد. اشياء متعلق به مسجد را نبايد در غير مسجد مورد استفاده قرار داد. نظافت مسجد و تميز نگهداشتن آن ضرورى است. سخن گفتن از كارهاى دنيايى در مسجد كراهت دارد و اينها همه براى تعظيم و احترام مسجد است.
|