اخلاق در حجّ‏
از جمله مسايلى كه در حج بر آن تأكيد شده، نيكوسازى رفتار فردى و اجتماعى است. اهميت اين موضوع به اندازه‏اى است كه در متن احكام حج و در قرآن كريم بدان تصريح شده است.حج گزار بايد از لحظه «احرام» تا پايان مراسم پرشكوه حج، از هرگونه كنش منفى در رفتار و گفتار خويش بپرهيزد و جز ياد خدا و سخن زيبا از او سر نزند.امام صادق از قول پدرش عليهما السلام چنين نقل مى‏كند: «لا يُعْبَأُ بِمَنْ يَؤُمُّ هذَا الْبَيْتَ اذا لَمْ يَكُنْ فيهِ ثَلاث خِصالٍ: خُلْقٌ يُخالِقُ بِهِ مَنْ صَحِبَهُ، اوْ حِلْمٌ يَمْلِكُ بِهِ غَضَبَهُ، اوْ وَرَعٌ يَحْجُزُهُ عَنْ مَحارِمِ اللَّهِ» «1»به كسى كه آهنگ اين خانه (كعبه) مى‏كند، اگر سه خصلت در او نباشد اعتنايى نمى‏شود، 1- اخلاق نيكى كه با رفيقانش خوشرفتارى كند. 2- بردبارى‏اى كه با آن خشمش را كنترل كند.3- ورعى كه او را از محرّمات الهى باز دارد.بنابراين ضرورت دارد كه زائر خانه خدا در كنش‏هاى مثبت و منفى خويش، در بعد فردى و اجتماعى، مراقب باشد كه مرتكب خلاف نشود، با مسؤولان و مأموران داخلى و خارجى، همسفران، حاجيان ساير كشورها، خدمه فرودگاه و منزل، رانندگان و ... رفتار خوش و اسلامى داشته باشد، كسى را از خود نرنجاند، همدل و غمخوار ياران و مسلمانان باشد، بهداشت فردى و اجتماعى را مراعات كند و از هرگونه كمكى به همراهان دريغ نورزد.
امام زين‏العابدين عليه السلام با همه قدر و منزلتى كه داشت، در مسافرت‏ها به‏طور ناشناس با قافله‏ها همراه مى‏شد و با آنان قرار مى‏گذاشت كه برخى نيازمندى‏ها يشان را برآورده سازد. «2» امام صادق عليه السلام فرمود:
در نصايح لقمان به پسرش آمده است: هرگاه با گروهى همسفر شدى در كارها زياد با آنان مشورت كن. بر روى آنان فراوان لبخند بزن. در مورد زاد و توشه‏ات سخاوتمند باش، هرگاه صدايت كردند پاسخ‏گو. اگر به ياريت طلبيدند بشتاب. پيوسته خاموش باش و زياد نمازبگزار.در شهادت به حق شركت كن. در حركت كردن با آنان موافقت كن. در انجام امور كوشا باش.اگر از تو وام خواستند به آنان بپرداز. حرف بزرگترها را بشنو و به درخواستشان پاسخ مثبت بده، ... فرزندم! براى هيچ كارى نماز را از اوّل وقت تأخير نينداز و آن را با جماعت بخوان ... تا آنجا كه امكان دارد، صدقه بده. هر چه مى‏توانى كتاب خدا را تلاوت كن. حتّى هنگام سوارى، تسبيح و دعا را فراموش مكن .... «3»