نظم و اعتدال و اهمّيّت آن‏
نظم در لغت، آراستن و درست كردن و ميزان كردن چيزى را گويند. «1»نظم پديده‏اى است كه آفرينش موجودات با آن شكل گرفته و خداوند دانا جهان را بر اساس آن بنا كرده است، بطورى كه يكى از دانشمندان مى‏نويسد: «در جهان هستى، تاآنجا كه عقل و دانش بشر از روى آن پرده برداشته است، به جز نظم و دقت چيزى وجود ندارد.» «2»چنين نظمى را «نظم تكوينى» مى‏ناميم كه بر سراسر جهان آفرينش از «اتم» گرفته تا بزرگترين كهكشانها، حاكم و خدشه ناپذير است.نوع ديگر نظم يعنى «نظم تشريعى» نيز مورد تأييد اسلام قرار دارد كه‏هم در قوانين خود آن را مراعات كرده و هم از پيروانش خواسته است تا در همه كارهاى فردى يا اجتماعى خود، آن را مراعات نمايند.
حضرت امير عليه السلام در بستر شهادت به امام حسن و امام حسين عليهماالسلام فرمود:
«اوُصيكُما وَجَميعَ وُلْدى‏ وَ أَهْلى‏ وَ مَنْ بَلَغَهُ كِتابى‏ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِكُمْ» «1»شما و همه فرزندان و خانواده‏ام و هر كس كه نوشته‏ام به او برسد را به تقواى الهى و نظم در كارتان سفارش مى‏كنم.
چنين سفارشى در آن موقعيت و از زبان امير مؤمنان على عليه السلام آن هم در كنار تقواى الهى، نشانگر اهميت ويژه نظم و برنامه‏ريزى در كارهاى فردى و اجتماعى است كه پيروان واقعى اسلام ناب محمدى (ص) بايد آن را مراعات كنند.
اصولًا اسلام از پيروان خويش خواسته تا همه امور زندگى خود را منظم سازند، از اين رو تقسيم ساعات شبانه روز را چنين مطرح مى‏سازد؛ امام كاظم عليه السلام مى‏فرمايد: «اجْتَهِدُوا فى‏ انْ يَكُونَ زَمانُكُمْ ارْبَعَ ساعاتٍ: ساعَةٌ لِمُناجاةِ اللَّهِ وَ ساعَةٌ لِامْرِالْمَعاشِ وَ ساعَةٌ لِمُعاشَرَةِ الْاخْوانِ وَ الثِّقاتِ الَّذينَ يُعَرِّفُونَكُمْ عُيُوبَكُمْ وَ يُخْلِصُونَ لَكُمْ فىِ الْباطِنِ وَ ساعَةٌ تَخْلَوْنَ فيها لِلَذَّاتِكُمْ فى‏ غَيْرِ مُحَرَّمٍ وَ بِهذِهِ السَّاعَةِ تَقْدِرُونَ عَلَى الثَّلاثِ‏ ساعاتٍ ...» «1»سعى كنيد كه اوقات شما (در شبانه روز) چهار بخش باشد: بخشى براى مناجات، بخشى ديگر جهت كار و تلاش، بخش سوم جهت معاشرت با برادران و مردمان مورد اعتماد كه عيوبتان را به شما مى‏نمايانند، در حالى كه در اين عمل اخلاص دارند و بخش آخر را هم به لذتهاى حلال اختصاص دهيد، زيرا با اين بخش، بر انجام تكاليف و وظايف آن سه بخش ديگر توانا مى‏شويد ....بر اين اساس، بايستى بر سراسر زندگى يك مسلمان، نظمى دقيق حاكم باشد كه در اينجا به بخشى از نظم در عبادت مى‏پردازيم: