نگاهى به اسرار حجّ‏
درك عميق و بيان اسرار حجّ فكر و قلمى بزرگ و مجالى وسيع مى‏طلبد، كه از عهده اين قلم خارج است، علاوه بر اينكه اين كنگره عظيم از ابعاد گوناگون سياسى «2»، اجتماعى، اقتصادى، فرهنگى، اخلاقى و ...قابل بربسى است. در اينجا تنها گوشه‏اى از درياى معارف حجّ را با استمداد از سخن ترجمان وحى، حضرت سجاد عليه السلام، بازگو مى‏كنيم. اميد آنكه با همين مقدار اندك نيز بتوانيم تا حدودى به محتواى عميق و سازنده آن در بعد اخلاقى پى ببريم: «3»احرام بستن: حرام دانستن كليّه كارهاى حرام و كمر همّت بر ترك آن بستن.گفتن لبيك: پاسخ مثبت به خدا و سر دادن سرود اطاعت او و دورى از معصيت.طواف كعبه: حاجى با ورود به مكّه مكّرمه، قصد ملاقات خدا را مى‏كند و با طواف گرد خانه او و تقديس اركان كعبه در پناه خدا قرار مى‏گيرد.استلام حجر: (دست زدن به سنگ سياه و مقدّس كه در ركن كعبه قراردارد)؛ به منزله مصافحه و بيعت با خدا و اطاعت از اوست.ايستادن در كنار مقام ابراهيم عليه السلام: به معناى استقامت در اطاعت از خدا و دورى از گناه است و نماز خواندن در آن محل بينى شيطان را به خاك مى‏مالد.نوشيدن آب زمزم: چشم پوشى از معصيت است.سعى ميان صفا ومروه: به معنى ميان خوف و رجاء زندگى كردن است.رفتن به مِنا: به قصد ايمن شدن مردم از دست و دل و زبان حاجى مى‏باشد.وقوف در عرفات: به معنى شناخت و معرفت خداست.وقوف در مشعر (محل شعور): قصد اشعار قلبى به تقواى الهى است.رمى جمره: هدف قرار دادن شيطان و تيراندازى به سوى اوست.تراشيدن سر: پاكيزگى سر و مغز از زشتى و پليدى بسان روز ولادت.قربانى كردن: كشتن طمع و آزمندى ودستيابى به ورع و اقتدا به سنّت ابراهيم عليه السلام در قربانى كردن عزيزترين كس خويش در راه خدا.