ب- گونه‏هاى حضور
پايبندى به اين وظيفه مهم اسلامى در هر زمان و مكان، شرايط خاص خود را مى‏طلبد كه با عقربه بينش صحيح سياسى- اجتماعى و درك و حسّاسيت مسلمانان قابل تشخيص است؛ گاه حضور يك نفر در سرنوشت جامعه تأثير دارد «2» و گاه، غياب، عين حضور است و حضور، جرمى نابخشودنى محسوب مى‏شود چنانكه اعتصاب، كم‏كارى، فرار از سربازخانه، ندادن بهاى آب وبرق و مانند اينها در دوران انقلاب، عملى انقلابى به حساب مى‏آمد، ولى همه اين كارها پس از پيروزى، مخالفت با انقلاب و جرم است.
در زمان امام صادق عليه‏السلام، بنى‏عباس و طرفدارانشان بر ضد بنى‏اميّه قيام كردند؛ «ابومسلم خراسانى» در منطقه خراسان و «ابوسلمه» در عراق، سر كرده شورشيان بودند، هر يك از آنها بطور جداگانه نامه‏اى خدمت امام صادق (ع) فرستادند و از آن حضرت خواستند تا به آنها بپيوندد و رهبرى نهضت را به دست گيرد، ولى امام با درك عميق سياسى دريافت كه آنان در گفته خود صادق نيستند و آهنگ آن دارند كه از حضور امام به نفع خويش سود ببرند، از اين رو، پيك ابومسلم را از خانه خويش بيرون كرد و هيچ پاسخى به او نداد. «3» و نامه ابو سلمه را نيز سوزاند و پاسخى به آن نداد. «4»ولى همين امام همام در مسافرتى به كوفه شنيد كه مأموران حكومت، زنى را به جرم حمايت از فاطمه زهرا سلام‏اللّه عليها دستگير و زندانى كرده‏اند، امام آن قدر گريست كه‏ محاسنش خيس شد، سپس به بشّار مكارى- كه اين خبر را براى آن حضرت آورده بود- فرمود برخيز تا به مسجد سهله برويم و براى رهايى آن بانو دعا كنيم. «1»در زمان حاضر، اقدامات زير از نمونه‏هاى بارز حضور در صحنه است:
- شركت در انتخابات، همه‏پرسى، تظاهرات و اجتماعاتى كه به پشتيبانى از نظام، انقلاب و مسلمانان مظلوم دنيا برپا مى‏شود.
- حضور آگاهانه و حكيمانه مسؤولان سياسى كشور در صحنه‏هاى بين‏المللى و دفاع از آرمانهاى اسلام و انقلاب كه‏از سوى امام راحل ورهبر عظيم‏الشأن‏انقلاب ترسيم‏شده و مى‏شود.
- شركت در نمازجمعه و جماعت و حضور فعال در مراسم مذهبى، بويژه در محرم و صفر و ....
- حضور فعال در سازندگى كشور و ارائه طرحها، اختراعات و ابتكارات به مراجع صلاحيتدار.
- هشيارى نسبت به عملكرد ضد انقلاب داخلى و خارجى و معرّفى آنها به مسؤولان كشور.
- مقابله با تهاجم و شبيخون فرهنگى دشمنان اسلام، به هر نحو ممكن.
- تلاش مستمّر در بسيج و آمادگى رزمى و دفاعى در زمان صلح.
- حضور بى‏بهانه و خالصانه در جبهه، هنگام وقوع جنگ.
- خوددارى از هر گونه خبرچينى و اطلاع‏رسانى به نفع دشمن و دقّت در حفظ اسرار مملكت.
امام‏خمينى قدّس سرّه به انحاء گوناگون از ملّت شريف و سرافراز ميهن اسلامى مى‏خواست كه حضور همه جانبه خود را در صحنه‏هاى گوناگون نظام جمهورى اسلامى حفظ كنند، از جمله در وصيت‏نامه سياسى- الهى خود مى‏نويسد: «به ملّت عزيز ايران توصيه مى‏كنم كه نعمتى كه با جهاد عظيم خودتان و خون جوانان برومندتان به دست آورديد، همچون عزيزترين امور قدرش را بدانيد و از آن حفاظت وپاسدارى نماييد و در راه آن- كه نعمتى عظيم الهى و امانت بزرگ خداوندى است- كوشش كنيد و از مشكلاتى كه در اين صراط مستقيم پيش مى‏آيد نهراسيد.» «1»