حقيقت تولّى و تبرّى‏
واژه «ولايت» و مشتقّات آن از واژه‏هايى است كه در قرآن بسيار استعمال شده است و معناى اصلى آن، قرارگرفتن چيزى در كنار چيز ديگر است بگونه‏اى كه فاصله‏اى ميان آن دو نباشد، به همين مناسبت اين كلمه در مورد قرب و نزديكى به كار رفته است، اعمّ از قرب مكانى و قرب معنوى، چنان كه دوستى، يارى و ... نيز معنا مى‏دهد. تبرّى‏ نيز ازريشه «بُرْء و بَراء» به معناى دورى‏جستن و فاصله‏گرفتن است. «1»خواجه نصيرالدين طوسى در تبيين آن دو مى‏نويسد: «حقيقت تولّى اين است كه انسان با تمام وجود رو به خدا آورد- كه اصل منبع همه نيكيهاست- و چنين كارى با دو چيز ممكن است؛ شناخت و محبّت، زيرا تا مردم خدا را نشناسند بدو عشق نمى‏ورزند و تا او را دوست نداشته باشند، به سويش روى نمى‏آورند.حقيقت تبرّى نيز آن است كه از هر چيز جز خدا، بيزار گردد و چنين كارى با هجرت و جهاد ميسّر مى‏شود، هجرت، از غير او بريدن است و جهاد، نبرد با دشمن است و تا كسى از غير خدا هجرت نكند و با دشمنانش نجنگد، تبرّى او كامل نيست.» «2»