فصل چهارّم: نبايسته‏هاى اخلاقى سياسى‏


رذايل اخلاقى- كم باشد يا زياد، بزرگ باشد يا كوچك- در تكامل روحى انسان، تأثير منفى مى‏گذارد و او را از رسيدن به قرب الهى باز مى‏دارد. از اين رو، هر مسلمان، در هر موقعيتى، موظف است افكار، كردار و گفتار خويش را از هرگونه زشتى پاك سازد و زيباييهاى اخلاقى را جايگزين آن نمايد. امام راحل قدّس سرّه- كه خود در اين راه گامهاى اساسى برداشته بود- طالبان سعادت را چنين نصيحت مى‏كند:هان اى عزيز از خواب بيدار شو. از غفلت تنبّه پيدا كن و دامن همّت به كمر زن و تا وقت است فرصت را غنيمت بشمار و تا عمر باقى است و قواى تو در تحت تصرّف تو است و جوانى بر قرار است و اخلاق فاسده بر تو غالب نشده و ملكات رذيله بر تو چيره نگرديده، چاره‏اى كن و دوايى براى رفع اخلاق فاسده و قبيحه پيدا كن و راهى براى اطفاى نايره شهوت و غضب پيدا نما.بهترين علاجها كه علماى اخلاق و اهل سلوك از براى اين مفاسد اخلاقى فرموده‏اند اين است كه هر يك از اين ملكات زشت را كه در خود مى‏بينى، در نظر بگيرى و برخلاف آن تا چندى مردانه قيام و اقدام كنى و همّت بگمارى بر خلاف نفس تا مدّتى و بر ضدّ خواهش آن رذيله رفتار كنى و از خداى تعالى‏ در هر حال توفيق طلب كنى كه با تو اعانت كند در اين مجاهده، مسلّماً بعد از مدّت قليلى، آن خلق زشت رفع شده و شيطان و جندش از اين سنگر فرار كرده، جنود رحمانى به جاى آنها برقرار مى‏شود. «1»در اين فصل، به تناسب حال و مجال، نُه رذيله از رذايلى كه پالايش از آنها در حيطه‏
سياست، ضروريتر است، تبيين شده كه عبارتند از: جاه طلبى، بدزبانى، شايعه پراكنى، نفاق، غدر، خيانت، تجاوز، انظلام و استرحام. به اميد آنكه توفيق حق يارمان گردد و خود را از آلودگى به رذايل دور نگه داريم.