كنترل عواطف اجتماعى در قرآن

خداوند عواطف اجتماعى را بر محور ايمان و تقوا و بر اساس دين الهى، كنترل و محدود كرده و اجازه تجاوز از اين حدود را نمى دهد. مخالفت قرآن با عواطف و دوستى هايى كه
1ـ عنكبوت/ 25.
2- (اَلاَْخِلاّءُ يَوْمَئِذ بَعْضُهُمْ لِبَعْض عَدُوٌ اِلاَّ الْمُتَّقِينَ). زخرف/ 67.
3ـ (يا وَيْلَتا لَيْتَنِى لَمْ اَتَّخِذُ فُلانَاً خَلِيلا). فرقان/ 28.
? صفحه 107?
از چارچوب ملاك نامبرده تجاوز كرده باشد، شديد است و با تعابير تند، در آيه هاى بسيارى، مسلمانان را از آن منع مى كند. در اين جا نمونه اى از اين آيه ها را
مى آوريم:
(لايَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرِينَ اَوْلِياءَ مِنْ دُونِ المُؤمِنِينَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فى شَىء اِلاَّ اَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ اِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ)(1).
مؤمنان نبايد كافران را دوست خود گيرند و هر كس چنين كند، از سوى خدا چيزى به حساب نمى آيد (و رابطه اش با خدا قطع مى شود) مگر آن كه بخواهد براى حفظ خود از شر آن ها تقيه كند. خداوند شما را از عقاب خود مى ترساند و بازگشت همه به سوى خدا خواهد بود. شايد بتوان گفت كه اين آيه از صريح ترين و گوياترين آيه ها در اين زمينه است كه با لحنى تند، مؤمنان را از برقرارى روابط دوستانه با كفار بر حذر مى دارد. در اين آيه، واژه «اولياء» جمع ولىّ، به كار رفته است. اين كلمه، با كلمه هاى «ولايت» و «تولّى» هم ريشه است كه به معناى ارتباط و دوستى و نزديك شدن و همبستگى به كار مى رود و هرگاه دو نفر چنان با هم نزديك باشند كه با هم همبستگى داشته باشند، درباره آنان تعبير «ولايت» به كار مى رود.