جمالهاى انسانى در بهشت
در قرآن كريم در شمارش نعمتهاى بهشتى علاوه بر آنچه كه گفتيم براى استفاده بهشتيان زيباييها و جمالهاى انسانى را نيز مطرح فرموده است و آن در زمره لذتهايى بر شمرده كه بهشتيان از آن نيز برخوردارند.البته، ما قبلا گفته ايم و اكنون نيز يادآورى مى كنيم كه غرايز انسان غالباً در هم آميختگى دارند و با هم انسان را وادار به كار مشتركى مى كنند به شكلى كه در انجام يك كار، گاهى ممكن است چند غريزه با هم و توأماً مؤثّر باشند.نمونه روشن براى آنچه كه در اينجا ادّعا مى كنيم، غريزه جنسى است كه با زيبايى طلبى فرق مى كند و از دو مقوله است، مع الوصف، اين دو گرايش غالباً همراه هم مؤثّر واقع مى شوند. در قرآن كريم هم به زيبايى زنها به عنوان يك انگيزه با تعبير «وَلَوْ اَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ.» [و اگر زيبايى زنها ترا به تحسين واداشت و شيفته ساخت ]اشاره شده است. در انتخاب همسر، موضوع زيبايى عامل بسيار مهم و تعيين كننده اى است هرچند كه گرايش به زيبايى يك گرايش مستقل، و با شهوت و غريزه جنسى كاملا متفاوت است.قرآن كريم، در مقام ذكر نعمتهاى بهشتى، علاوه بر اين كه از همسران زيبا، با تعابير بسيار جالب و ظريف سخن مى گويد مثل تعبير به «كَاَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَكْنُونٌ»(1) و مثل «حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِى الْخِيامِ»(2) و نظاير آنها از غلمانهاى زيباى بهشتى نيز سخن به ميان كشيده كه مؤمنين از رؤيت آنها لذّت مى برند. در يكجا مى فرمايد:
--------------------------------
1ـ صافات/ 49.
2ـ الرحمن/ 72.

«وَيَطُوفُ عَلَيْهِم غِلْمانٌ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤلُؤٌ مَكْنُونٌ.»(1)[و پسرانشان كه چون گوهرى در صدف هستند (براى خدمت) برگردشان مى چرخند].و در يك جاى ديگر مى فرمايد:«يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ بِاَكْواب وَأَباريقَ وَكَأْس مَنْ مَعين.»(2)[پسرانى كه حسن و جوانيشان ابدى و هميشگى است با پارچهاى بلورين و مشربه ها و جامهاى پر از شراب ناب بر گردشان مى چرخند].پسرانى در اطراف آنان گردش و خدمت مى كنند كه هيچگاه پير نمى شوند، بلكه، هميشه جوان و شاداب باقى خواهند ماند.و در آيه سومى آمده است كه:«وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ اِذا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤلُؤْاً مَنْشُوراً.»(3)[پسرانى كه تا ابد جوان و زيبا هستند برگردشان مى چرخند كه هرگاه آنان را ببينى از فرط زيبايى گمان مى كنى كه درهايى پراكنده شده (مرواريد غلطان) هستند].
بنابراين، تماشاى انسانهاى زيبا يكى از لذّتهاى اخروى است. كسانى كه به اين گرايش مستقل در انسان توجّه ندارند گمان مى كنند اين مسأله به شهوت جنسى مربوط مى شود و العياذ بالله در بهشت تمايل به جنس موافق مطرح است . ولى قطعاً، چنين گمانى باطل و بى اساس خواهد بود.نعمتهايى كه مردم در بهشت از آنها استفاده مى كنند و لذّتهايى كه از آنها مى برند همان لذّتهايى است كه فطرت انسان در اصل اقتضا دارد. تمايلاتى كه انسان در اين جهان مادّى اظهار مى كند، در بعضى موارد تمايلاتى بدلى است كه با انحراف از راه مستقيم فطرت در او خودنمايى مى كند. يعنى هنگامى كه خواستهاى فطرى او به صورت طبيعى ارضا نمى شود، ميلش به راههاى بدلى تعلّق خواهد گرفت.

--------------------------------

1ـ طور/ 24.
2ـ واقعه/ 17.
3ـ دهر/ 19.

مقتضاى غريزه جنسى در اين عالم، تمايل به جنس مخالف است. ولى، در اثر محروميّتهايى كه پيش مى آيد و يا بعضى از عوامل ديگرى كه موجب انحراف او مى شوند، اين تمايل به جنس موافق هم تعلّق پيدا مى كند. و اين خلاف فطرت اوليّه انسان و انحرافى در مسير فطرت او خواهد بود.قرآن در مورد اين تمايل انحرافى به قوم لوط خطاب مى كند كه «وَتَذَرُونَ ما خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ.»(1)[آنچه كه خدا براى شما آفريده رها مى كنيد.] و دنبال چيزى مى رويد كه شيطانى و انحرافى است.ميلهايى كه در اين عالم، در اثر انحراف در انسان پديد مى آيد، در جهان آخرت وجود ندارند. مثلا ميل به مواد مخدّر در اين جهان، كه در بعضى از افراد منحرف پيدا مى شود مثل ميل به كشيدن سيگار يا ترياك و يا اعتياد به هروئين و نظاير آنها يك ميل فطرى نيست و بنابراين، در بهشت چنين ميلها و گرايشهايى در انسان وجود ندارد.حال اگر مى گوييم: در بهشت هر چه را كه انسان بخواهد بدان دست خواهد يافت و همه ميلهاى او در آنجا ارضا مى شود، لازمه اين سخن آن نيست كه در بهشت هم، مثل اين دنياى مادّى، سيگار و چپق و قليان و هروئين و حشيش و ... وجود داشته باشد.در بهشت آنچه را كه اصالتاً، فطرت انسان بدان گرايش و تمايل دارد به او داده مى شود و ميلهاى اصيل و فطرى و غير انحرافى او هر آنچه كه باشد اشباع خواهد شد. «فيها ما تَشْتَهيهِ الأَنْفُسُ وَتَلَذُّ الأَعْيُنُ.»(2) ولى از تمايلاتى كه انسان در اين عالم، در اثر انحراف از فطرت و گمراهى و كجروى پيدا مى كند، در آنجا خبرى نيست.
جمال دوستى و تمايل به ديدن اشياء و انسانهاى زيبا، از جمله تمايلات اصيل و
--------------------------------
1ـ شعراء/ 166.
2ـ زخرف/ 71.

فطرى و هميشگى انسان است و به همين دليل است كه قرآن، آن را از جمله بهترين نعمتهاى بهشت و بالاترين لذّتهاى بهشتيان به شمار آورده است. ولى بايد توجّه داشت كه اين ميل، يك ميل مستقلّ و جداگانه است و ربطى به ميل جنسى ندارد.
ميل جنسى انسان به وسيله جنس مخالف ارضا مى شود ولى، ديدن انسانهاى زيبا مثل: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) و ائمه اطهار(عليهم السلام)، ميل فطرى ديگرى است و در آخرت هم اين ميل در انسان هست و از آنجا كه يك ميل فطرى و اصيل است، زمينه ارضاى آن نيز فراهم خواهد بود.اگر در اين جهان، انسان از تماشاى بعضى از انسانهاى زيبا منع شده، به لحاظ همان تزاحماتى است كه، قبل از اين توضيح داده ايم. يعنى، لذّت تماشاى آنان با كمالات ديگر انسان تزاحم پيدا مى كند و انسان با دنبال كردن اين ميل در معرض انحراف و گمراهى قرار مى گيرد و علتش اين است كه ارضاى جنسى غالباً، با مسأله زيبايى تماس مستقيم دارد و زيبايى غالباً جزء عوامل تحريك كننده شهوت جنسى است.از اينجا است كه در اين عالم از يك سو، زن مكلّف است كه خود را از ديد مرد اجنبى بپوشاند و از سوى ديگر نيز مرد هم مكلّف است كه از نگاه به زن نامحرم خوددارى كند. ولى، در عالم آخرت و در بهشت، هر كسى هر چه بخواهد از حورالعين در اختيارش قرار خواهد گرفت و بر فرض كه زيبايى يك زن كه همسر شخص ديگرى است تمايل او را برانگيزد خداوند عين همان زن، حوريه اى را براى او خلق مى كند و انسان درگير مشكلات تعارضات و تزاحمهاى اين عالم نخواهد بود.خلاصه آن كه جمال دوستى و گرايش به زيبايى جزء گرايشهاى اصيل و فطرى انسان است كه به وسيله ديدن مناظر زيبا و با مشاهده انسانهاى زيبا اشباع مى شود و لذّت بردن از ديدن مناظر جالب و مشاهده انسانهاى زيبا، از نعمتهاى بزرگ بهشت و لذّتهاى والاى بهشتيان خواهد بود و لزوم چشم پوشى از نامحرم و منع از لذّت بردن از تماشاى زيباييهاى انسانى در بعضى موارد در اين عالم در مزاحمت با ديگر كمالات انسان ريشه دارد.