2ـ طول امل يكى از اسباب مهمّ قساوت قلب
همان گونه كه در آيات آغاز اين بحث خوانديم قرآن مجيد درباره يكى از اقوام پيشين مى گويد: آنها كسانى بودند كه مى پنداشتند عمر طولانى دارند(و گرفتار آرزوهاى دراز شده اند) و از اين رو قلب هاى آنها قساوت يافت.
دليل اين مسئله روشن است; زيرا طول امل انسان را از خدا غافل مى كند و به دنيا حريص مى سازد و آخرت او را به دست فراموشى مى سپارد و اينها همه اسباب سنگدلى و قساوت است.
به همين دليل در حديثى آمده است كه خداوند به موسى(عليه السلام) فرمود: «يَا مُوسَى لاَتُطَوِّلْ فِى الدُّنْيَا اَمَلَكَ فَيَقْسُوا قَلْبَكَ، وَ الْقَاسِى الْقَلْبِ مِنِّى بَعِيدٌ; اى موسى! آرزوى خود را در دنيا طولانى نكن كه قسىّ القلب خواهى شد و قسىّ القلب از من دور است».(1)
همين معنى در حديث ديگرى از امام اميرمؤمنان(عليه السلام) آمده است كه فرمود: «مَنْ يَأْمُلُ اَنْ يَعِيشَ اَبَداً يَقْسُوا قَلْبُهُ وَ يَرْغَبُ فِى الدُّنْيَا; كسى كه آرزو دارد جاودانه در اين دنيا بماند قسىّ القلب مى شود و راغب در دنيا مى گردد».(2)