ج- ذكر عملى:

ذكر عملى آن است كه انسان در عمل، خدا را ناظر و شاهد اعمال و رفتار خود دانسته، هرجا كه صحبت واجب باشد، آنجا حاضر بوده و هر جا كه صحبت از محارم الهى، گناه و نافرمانى خدا باشد، غايب باشد و درحال گناه و نافرمانى ديده نشود. اين نوع ذكر در آيات قرآن، به تعابير گوناگون، درمورد اعمال انسانى به كار رفته است كه شرح آن در درس آينده با عنوان «جايگاههاى ذكر خدا» خواهد آمد.