الف- آثار و پيامدهاى دنيوى:
1- زندگى محنت بار: امير مؤمنان على عليهالسلام مىفرمايد:
«سُوءُ الْخُلْقِ نَكْدُ الْعَيْشِ وَعَذابُ النَّفْسِ» «3»
بدخلقى (مايه) تلخى و ناگوارى زندگى وعذاب نفس (شكنجه روحى) است.
2- اضطراب وتنهايى: حضرت على عليهالسلام مىفرمايد:
«سُوءُ الْخُلْقِ يُوحِشُ النَّفْسَ وَيَرْفَعُ الْأُنْسَ» «1»
بدخلقى، نفس را تنها مىسازد و انس را برطرف مىكند.
يعنى انسان بدخلق تنها مىشود، درحالى كه با آدم خوش اخلاق ديگران انس مىگيرند.
3- تباهى ايمان و عمل: به رسول خدا (ص) عرض شد كه فلان زن، روزها روزه مىگيرد وشبها را به عبادت مشغول است، ليكن زنى بداخلاق است و به همسايگانش آزار مىرساند. حضرت فرمود: خيرى در او نيست و اهل دوزخ است. «2»
امام صادق عليهالسلام مىفرمايد:
«إِنَّ سُوءَ الْخُلْقِ لَيُفْسِدُ الْعَمَلَ كَما يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ» «3»
همانا بدخلقى، عمل را تباه مىسازد، چنان كه سركه عسل را تباه مىكند.
و نيز درجاى ديگر مىفرمايد:
«إِنَّ سُوءَ الْخُلْقِ لَيُفْسِدُ الْايمانَ كَما يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ» «4»
همانا بدخلقى، ايمان را تباه مىسازد، چنان كه سركه عسل را تباه مىكند.
4- محروميت از توبه: رسول خدا (ص) مىفرمايد:
«أَبَى اللَّهُ لِصاحِبِ الْخُلْقِ السَّيِّىءِ بِالتَّوْبَةِ، فَقيلَ: يارَسُولَ اللَّهِ وَكَيْفَ ذلِكَ؟
قالَ: لِأَنَّهُ إِذاتابَ مِنْ ذَنْبٍ وَقَعَ فى أَعْظَمَ مِنَ الذَّنْبِ الَّذى تابَ مِنْهُ» «1»
خداوند توبه بداخلاق را نمىپذيرد، سؤال شد: چگونه، اى رسول خدا؟ فرمود:
زيرا آدم بدخلق، هرگاه ازگناهى توبه كند، باز مرتكب گناهى بزرگتر از گناه اوّل مىشود.
5- دورى از خداوند: يكى از وصاياى پيامبراكرم (ص) به ابوذر اين است كه فرمود:
«يا أَباذَرِّ لايَزالُ الْعَبْدُ يَزْدادُ مِنَ اللَّهِ تَعالى بُعْداً ماساءَ خُلْقُهُ» «2»
اى اباذر! بنده تازمانى كه، بدخلق است، همواره بر دورىاش از خداوند تعالى افزوده مىشود.
|