و اما جهاد به زبان، پس مقصود از آن وعظ و موعظه است که يک درجه از امر [ صفحه 173] به معروف و نهي از منکر است و در قرآن فرموده: کنتم خير امة اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنکر [1] بس است در فضيلت وعظ، آنکه اين از افعال حق تعالي است که فرموده: يعظکم الله [2] و مقام حضرت رسالت است: قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا الله [3] و عامه و خاصه روايت کرده‏اند: در حضور مبارک حضرت رسول صلي الله عليه و آله مذاکره از دو مرد شد که يکي بعد از نماز واجب بمواعظ و نصايح و تعليم مردم مشغول مي‏شد و يکي شبها را به عبادت و روزها را به روزه مشغول بود. پس عرض کردند: کداميک افضل هستند؟ فرمود: فضل الاول علي الثاني کفضلي علي ادنيکم فضيلت مرد اول بر دوم مثل فضيلت من است بر پست‏ترين شماها [4] و به روايت ديلمي در ارشاد القلوب چنين است فضل الاول کفضلي علي الانام يعني فضيلت و مزيت مرد اول بر مرد دوم مثل فضيلت من است بر مردم و در کتاب بحار است که ما تصدق الناس بصدقة مثل علم ينشر [5] يعني تصدق نداده‏اند مردم به صدقه‏اي مثل علمي که منتشر شود به گفتار يا کتابت. حضرت ابوالفضل عليه‏السلام سه مرتبه از جهاد را در کربلا نمود بلکه جهاد اکبر که جهاد با نفس است نمود و در ابواب لاحقه شرح و بيان آن خواهد شد. اين بود که ابي‏عبدالله عليه‏السلام بعد از شهادت آن مظلوم فرمود: و جاهدت في الله حق جهاده [6] . [ صفحه 175]

[1] آيه‏ي 106 سوره‏ي آل عمران است که مي‏فرمايد: شما بهترين امتي هستيد که بيرون آورده شديد براي مردمان، که هم به نيکي امر مي‏کنيد و هم از منکر نهي مي‏کنيد. [2] سوره‏ي نور آيه‏ي 17. ترجمه: خداوند شما را موعظه مي‏کند. [3] آيه‏ي 45 سوره‏ي مبارکه‏ي سبا است که مي‏فرمايد: بگو من شما را موعظه مي‏کنم به راه واحدي که قيام کنيد براي خدا دو نفري يا تنها. [4] بحارالانوار ج 61 ص 245. [5] بحارالانوار ج 2 ص 25. [6] کلمات الامام الحسين (ع) ص 474. ترجمه: و در راه خدا آنگونه که شايسته و حق او است مبارزه کردي.