اما در باب جهاد به مال که عبارت از صرف نمودن مال است در راه خداوند که آن يک مرتبه از موت احمر است و جهاد با نفس است به زبان عرفا در مصرف غزوات في سبيل الله و صدقات جاريه از مستحب و واجب و دادن زکوة و خمس و غيره و اجر و ثواب آن در اخبار
[ صفحه 171]
کثيره مذکوره است. خداوند در قرآن ميفرمايد: انه لحب الخير لشديد [1] يعني فرزند آدم مال دنيا را سخت دوست دارد، پس اگر براي خدا از مال خود گذشت مجاهده با نفس کرده و نزد خدا مقام عالي و اجر عظيم دارد و مکرر خداوند در مدح انفاق کنندگان فرمود: و يطعمون الطعام علي حبه مسکينا و يتيما و اسيرا [2] چه آنکه بسي هست پسر آدم از جان ميگذرد و براي صرف مال حاضر نيست، يا خود را به زحمتها مياندازد براي جمع مال يا به عذاب خداوند گرفتار ميکنند به واسطهي بخل و عدم انفاق چنانچه از حضرت باقر عليهالسلام است:
الذي يمنع الزکوة يحول الله ما له يوم القيمة شجاعا من نار له ريمتان فيطرقه ثم يقال له الزمه کما لزمک في الدنيا [3] .
يعني کسي که منع ميکند زکوة را خداوند در قيامت آن مال را ميگرداند به مار عظيمي از آتش که دودهن داشته باشد و طوق زند به گردن او و گفته شود به او که ملازم او باش چنانچه در دنيا از او جدا نشدي و فرمود حضرت صادق عليهالسلام علي الرواية: کسي که منع کند قيراطي از زکوة را نه مومن است و نه مسلم و نه احترام دارد [4] در کتاب علي عليهالسلام اذا منعوا الزکوة وقتي که منع زکوة نمودند زمين منع ميکند برکات خود را از زراعت و ميوه و معدنها و پيغمبر صلي الله عليه و آله فرمود پنج نفر را از مسجد بيرون کردند، براي آنکه زکوة نميدادند [5] و خطاب ميشود به تارک زکات مت ان شئت يهوديا و ان شئت نصرانيا [6] و منجمله از واجبات مالي خمس است، ثواب و اجر آن براي مؤمنين بسيار است و در باب عقاب و عذاب تارک آن در کتاب بحار است. نقل شده در باب خمس، توقيع امام زمان (عج):
[ صفحه 172]
بسم الله الرحمن الرحيم لعنة الله و الملائکة و الناس اجمعين علي من استحل من اموالنا درهما [7] .
يعني لعنت خدا و ملائکه و تمام مردم بر کسي که حلال بداند درهمي از حقوق ما را.
و از ابيبصير روايت شده: قال قلت لابي جعفر عليهالسلام اصلحک الله ما ايسر ما يدخل به العبد النار قال من اکل من مال اليتيم درهما و نحن اليتيم [8] ابوبصير ميگويد به حضرت باقر عليهالسلام عرض کردم: کمتر چيزي که بنده به سبب آن داخل در آتش ميشود چيست؟ فرمود کسي که بخورد از مال يتيم درهمي را و مائيم يتيم و صدوق عليه الرحمة فرموده:
اليتيم منقطع القرين [9] و عن ابي عبدالله انما يکون اشد الناس احوالا يوم القيمة اذا قام صاحب الخمس فقال يا رب خمسي [10] .
بدترين حال مردم روز قيامت وقتي است که صاحب خمس برخيزد و حق خمس خود بخواهد.
«و عن ناحية المقدسة و من اکل من اموالنا شيئا فانما ياکل في بطنه نارا و سيصلي سعيرا [11] .
روايت از امام عصر (عج) رسيده است که فرمودهاند: هر کس از اموال ما چيزي را بخورد همانا آتش را وارد شکم خود کرده است و به زودي وارد آتش مشتعل خواهد شد».
در حديث وارد است که درجهي ثواب صدقه و احسان مراتبي دارد يک بر ده حسنه خداوند عطا فرمايد و آن صدقه به فقير سالم است و يک بر هفتاد صدقه بر عاجز است و يک بر صد آن صدقه برحم است و صدقه يک بر هفتصد است و آن به والدين است و يک بر هفتصد هزار عوض ميدهد و آن صدقه بر اهل علم دين است که از تمام اينها بالاتر است چرا که حيات اسلام و دين مردم به علم است و آنچه مردم از دين شنيده و ميدانند از اهل علم است. به وسيله اين قشر شنيده و ميدانند
|