اما مدفن آن مظلوم، شکي نيست در اينکه موضع قبر مقدس حضرت ابوالفضل عليه‏السلام بيرون است از حاير. مرحوم شيخ مفيد رحمت الله عليه در ارشاد فرموده: بعد از اينکه ابن‏سعد ملعون از کربلا بيرون شد طايفه‏ي بني‏اسد از غاضريه که وطن آنها بود آمدند و بر ابدان شهداء نماز خواندند و آنها را دفن نمودند [1] و بنا به بعضي روايات در خدمت حضرت زين‏العابدين عليه‏السلام بعد از دفن سيدالشهداء عليه‏السلام، علي بن الحسين عليه‏السلام را پائين پاي آن جناب دفن کردند و حفره‏اي کندند براي جميع شهداء از اهل بيت و اصحاب را جميعا با هم در آن حفره دفن کردند غير از عباس بن علي عليه‏السلام و در کتاب ارشاد است که شک نداريم که حاير احاطه دارد به جميع شهداء غير از ابوالفضل العباس عليه‏السلام که آن بزرگوار را دفن کردند بني‏اسد در همان موضعي که شهيد شد در طريق غاضريه که اکنون موضع قبر اوست [2] و غاضريه قريه‏اي بوده که طايفه بني‏اسد آنجا بودند و منزل داشتند و گويا به واسطه طيب و خوش بوئي آن زمين آن را غاضريه گفتند و حاير چنانچه مرحوم ابن‏ادريس (ره) فرمودند: آن موضعي است که آب در آن متحير شود و پيش نرود [3] و چنانچه شهيد در ذکري فرموده است که چون دشمنان آب رها کردند براي محو آثار قبر مطهر در آن موضع متحير شد و به قبر مطهر نرسيد [4] و اختلاف است بين علماء رضوان الله عليهم در حد حاير مشهور. آنچه مجلسي (ره) و ابن‏ادريس و شهيد و صاحب جواهر و غيرهم رحمت الله عليهم اختيار نموده‏اند آن است که ديوارهاي صحن شريف به آن احاطه دارد از چهار طرف. پس صحن مبارک و حجرات و مسجد پشت قبه مطهر تمام حاير است و بعضي گفته‏اند قبه شريفه با عمارات متصله به آن از مسجد و قتلگاه و خزانه و غيره حاير مي‏باشد و بعضي گفته‏اند همان قبه مطهره است و ظاهر اخبار قول مشهور است و احوط قول [ صفحه 221] اخير است و قبر شريف حضرت ابوالفضل عليه‏السلام خارج از حاير است و ليکن مسلما داخل در حرم محترم است، چرا که حد حرم يعني حريم قبر مبارک به پنج فرسخ از چهار طرف معين شده و در بعضي اخبار به ده ميل که سه فرسخ مي‏شود تحديد شده و در بعضي اخبار به يک فرسخ و يک ميل و بيست و پنج ذراع معين شده و آن اختلاف نظر به اختلاف مراتب فضيلت و شرافت قرب و بعد از آن مرقد شريف است.

[1] ارشاد مفيد ج 2 ص 114. [2] همان ص 126. [3] ذکري ص 256. [4] همان ص 257.