اينک که سخن از فضايل بي‏کران اميرمؤمنان علي عليه‏السلام مي‏باشد چه زيباست به گفت‏وگوي جالبي گوش فرادهيم که در اين گفت‏وگو خود حضرتش برخي از فضايلش را بيان مي‏فرمايد. شيخ فقيه، ابوالفضل شاذان بن جبرئيل قمي رحمه الله در کتاب «فضايل» اين گونه نقل کرده است: در خبري وارد شده که روزي اميرالمؤمنين عليه‏السلام با حضرت زهرا عليهاالسلام نشسته بودند و خرما تناول مي‏نمودند، بين آن دو بزرگوار گفت‏وگويي جالب و شنيدني صورت گرفت که آن را ذکر مي‏کنيم: علي عليه‏السلام فرمود: اي فاطمه! همانا پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله مرا بيشتر از تو دوست مي‏دارد. [ صفحه 66] فاطمه عليهاالسلام فرمود: اين عجيب است، چگونه شما را بيشتر دوست مي‏دارد، در حالي که من ميوه‏ي قلب او و شاخه‏اي از شاخسار او هستم، و آن حضرت فرزندي غير از من ندارد؟! علي عليه‏السلام فرمود: اي فاطمه! اگر گفته‏ي مرا نمي‏پذيري و مرا تصديق نمي‏کني به همراه من، نزد پدر بزرگوارت پيامبر خدا صلي الله عليه و آله برويم تا از خودش پرسش کنيم. آن دو بزرگوار به اتفاق محضر پيامبر خدا صلي الله عليه و آله رسيدند، صديقه‏ي کبري عليهاالسلام شروع به سخن نمود و عرض کرد: اي پيامبر خدا! کداميک از ما دو نفر را بيشتر دوست داري، مرا يا علي را؟ پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: أنت أحب و علي أعز منک. تو نزد من محبوب‏تر و علي عليه‏السلام عزيزتر است. در اين هنگام سرور و مولاي ما علي عليه‏السلام فرمود: آيا برايت نگفتم؟ من فرزند فاطمه‏ي باتقوا هستم؟ فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر خديجه‏ي کبري هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من فرزند صفايم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر سدرة المنتهايم که بالاترين مکان در بهشت است. علي عليه‏السلام فرمود: من افتخار عالميان هستم. فاطمه عليهاالسلام من دختر کسي هستم که نزد خدا آن قدر تقرب يافت که فاصله‏اش با او به قدر فاصله‏ي دو کمان يا کمتر از آن بود. علي عليه‏السلام فرمود: من فرزند زنهاي پاکدامن هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر زنان صالحه و مؤمنه‏ام. علي عليه‏السلام فرمود: خادم و خدمتگزار من جبرئيل است. [ صفحه 67] فاطمه عليهاالسلام فرمود: خطبه‏ي عقد مرا در آسمان «راحيل» خوانده است، و فرشتگان گروهي بعد از گروه ديگر به من خدمت مي‏کنند. علي عليه‏السلام فرمود: من در محل دوردست و بلند مرتبه‏اي تولد يافته‏ام. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من در رفيع اعلي تزويج شدم و عقدم در آسمان واقع شد. علي عليه‏السلام فرمود: من لواي حمد را به دوش دارم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر کسي هستم که او را به آسمان‏ها بالا بردند. علي عليه‏السلام فرمود: من فرزند آن مرد نيکوکار و درست کردار از ميان مؤمنان هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر آخرين پيامبر الهي هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من طبق ظاهر قرآن و فرمان آن، شمشير کشيده و با کافران جنگيده‏ام. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دارنده‏ي علوم باطن قرآن هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من درختي هستم که از طور سينا خارج شد. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من مقصود از آن شجره‏ي طيبه هستم که همواره ثمره و ميوه‏هاي گوارا دهد. علي عليه‏السلام فرمود: و من درختي هستم که ثمره و ميوه‏اش حسن و حسين عليهماالسلام هستند. علي عليه‏السلام فرمود: من مثاني - يعني سوره‏ي حمد - و قرآن حکيم هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر پيامبر کريم و بزرگوارم. علي عليه‏السلام فرمود: من نبأ عظيم - يعني آن خبر بزرگ - هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر پيامبر راستگو و امين هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من ريسمان محکم پروردگارم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر کسي هستم که از همه‏ي مردمان بهتر و برتر است. [ صفحه 68] علي عليه‏السلام فرمود: من شير شجاع جنگ‏ها هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من کسي هستم که خدا به خاطر او گناه بندگان را بيامرزد. علي عليه‏السلام فرمود: من بخشنده‏ي آن انگشترم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من بزرگ فرزندان هاشم و سرور آنها هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر محمدم که خداوند او را از ميان بندگانش برگزيده است. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر سرور رسولان و فرستاده شدگان الهي هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من سرور اوصيا و جانشينان رسولانم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر پيامبر عربي هستم که از ميان اعراب برانگيخته شد. علي عليه‏السلام فرمود: من آن دلير مردي هستم که شجاعان را به هلاکت افکنده‏ام. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر احمد هستم که پيامبر الهي است. علي عليه‏السلام فرمود: من قهرمان باورع و پارسايم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر کسي هستم که شفاعت مي‏کند و شفاعتش نزد خدا پذيرفته مي‏گردد. علي عليه‏السلام فرمود: من تقسيم کننده‏ي بهشت و دوزخم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر محمدم که خدا او را به پيامبري اختيار کرده است. علي عليه‏السلام فرمود: من کشنده‏ي جنيان سرکش هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من دختر فرستاده‏ي آن خداوند حاکم و فرمانرواي عالم هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من برگزيده‏ي خداوند مهربانم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من بهترين زنان و برگزيده‏ي شده‏ي از ميان آنان مي‏باشم. علي عليه‏السلام فرمود: من گفتگو کننده‏ي با اصحاب رقيم هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر کسي هستم که رحمت الهي بود، براي اهل ايمان [ صفحه 69] فرستاده شده و به آنها بسيار لطف و مهرباني داشت. علي عليه‏السلام فرمود: من کسي هستم که خداوند مرا در قرآن خود، نفس محمد صلي الله عليه و آله قرار داده و فرموده است: (أنفسنا و أنفسکم) [1] . فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من کسي هستم که درباره‏اش در ضمن همان آيه فرمود: (و نساءنا و نساءکم) [2] ، مراد از «نساءنا» - يعني «زنان خودمان» - من هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من به شيعيانم قرآن آموخته‏ام. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من کسي هستم که خدا دوستانم را از آتش رها مي‏کند. علي عليه‏السلام فرمود: من کسي هستم که شيعيانم از دانش من مي‏نويسند. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من کسي هستم که از درياي دانش او با مشت برمي‏دارند. علي عليه‏السلام فرمود: اسم مرا خداوند از اسم خود برگرفته است، او عالي - يعني بلندمرتبه - و من علي هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: اسم من نيز از اسم خدا گرفته شده است، او فاطر - يعني آفريننده - و من فاطمه‏ام. علي عليه‏السلام فرمود: من مايه‏ي حيات و زندگي جان اهل عرفان و معرفتم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من راه نجات آنها هستم که به خوبي‏ها و معنويات مايلند. علي عليه‏السلام فرمود: من گنج بي‏نيازي هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من کلمه‏ي نيکو و مجموعه‏ي خوبي‏ها هستم. علي عليه‏السلام فرمود: مراد از «حواميم» - يعني سوره‏هايي که با حا و ميم شروع مي‏شود - من هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر طواسين - يعني سوره‏هايي که با طا و سين شروع مي‏شود - مي‏باشم. [ صفحه 70] علي عليه‏السلام فرمود: خداوند توبه‏ي آدم را به خاطر من پذيرفت. فاطمه عليهاالسلام فرمود: مرا نيز آدم واسطه قرار داد تا خدا توبه‏اش را قبول کرد. علي عليه‏السلام فرمود: من به منزله‏ي کشتي نوح عليه‏السلام هستم، هر کس به او پيوست، نجات يافت. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من هم در اين ادعا با تو شريکم. علي عليه‏السلام فرمود: من طوفان آن - يعني ريزش باران شديدي که باعث غرق شدن و هلاکت آن گرديد - هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من خشم آن هستم که باعث تلاطم دريا و ايجاد جزر و مد است. علي عليه‏السلام فرمود: من آن نسيمي هستم که براي حفظ آن کشتي فرستاده شد. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من سرچشمه‏ي نهرهاي آب، شير، شراب و عسل در بهشت هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من طور - يعني جبل سينا - هستم که خدا با موسي عليه‏السلام در آنجا تکلم فرمود و داراي رفعت و عظمت خاصي بوده است. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من آن کتاب مسطور هستم که خدا با دست قدرتش در آن نوشته است. علي عليه‏السلام فرمود: من آن صفحه‏ي گشوده شده‏ام. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من بيت المعمورم که کعبه‏ي اهل آسمان است و در اطرافش فرشتگان طواف مي‏کنند. علي عليه‏السلام فرمود: من سقف مرفوع - يعني آسمان - هستم در عظمت و بلندي مرتبه. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من درياي آتش بار هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من داراي علم تمام پيامبرانم. [ صفحه 71] فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر سرور همه‏ي رسولانم که از ابتداي آفرينش فرستاده شده‏اند. علي عليه‏السلام فرمود: من آن چاه متروکه و آن قصر محکم بلند ارتفاع هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: شبر و شبير - يعني حسن و حسين عليهماالسلام - از من هستند. علي عليه‏السلام فرمود: من بعد از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله بهترين مخلوق آفريدگارم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من نيکوکار پارسا هستم. دراين هنگام پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله به فاطمه عليهاالسلام فرمود: با علي عليه‏السلام گفت‏وگو مکن، او دلايل محکم و بيان روشن دارد. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من دختر کسي هستم که قرآن بر او نازل شده است. علي عليه‏السلام فرمود: من پر از علم و بري و دور از شرکم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: من ستاره‏اي هستم که مي‏درخشد. پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: علي عليه‏السلام صاحب مقام شفاعت در قيامت است. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من بزرگ بانوي روز قيامت هستم. سپس به پيامبر خدا صلي الله عليه و آله عرض کرد: شما از پسرعموي خود حمايت و پشتيباني نکنيد، و مرا با او واگذاريد. علي عليه‏السلام فرمود: من پدر فرزندان محمد صلي الله عليه و آله و برگزيده‏ي او هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من گوشت و خون او هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من مجموعه‏ي صحيفه‏هاي آسماني‏ام. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من مجموعه‏ي شرافت و بزرگواري‏ام. علي عليه‏السلام فرمود: من ولي پروردگارم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من لاغر اندامي نيکو هستم. علي عليه‏السلام فرمود: من نور آفرينش و روشنايي آن هستم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: و من فاطمه‏ي زهرا هستم. [ صفحه 72] آنگاه پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله به فاطمه‏اش عليهاالسلام فرمود: يا فاطمة! قومي و قبلي رأس ابن عمک، فهذا جبرئيل و ميکائيل و اسرافيل و عزرائيل مع أربعة آلاف من الملائکة يحامون لعلي عليه‏السلام و هذا أخي راحيل و دردائيل مع أربعة آلاف من الملائکة ينظرون بأعينهم. اي فاطمه! برخيز و سر پسرعمويت علي عليه‏السلام را ببوس، اينک جبرئيل، ميکائيل، اسرافيل و عزرائيل با چهار فرشته از علي عليه‏السلام حمايت مي‏نمايند و از او پشتيباني مي‏کنند، و اين برادرم راحيل و دردائيل است که با چهار هزار فرشته‏ي ديگر براي ديدن اين مناظره اجتماع کرده‏اند. بعد از فرمان پيامبر خدا صلي الله عليه و آله، حضرت زهرا عليهاالسلام برخاست و سر مبارک اميرالمؤمنين علي بن ابي‏طالب عليهماالسلام را در مقابل پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله بوسيد و گفت: اي اباالحسن! به حق پيامبر خدا صلي الله عليه و آله از پيشگاه پروردگار و از ساحت مقدس شما و پسرعمويت عذرخواهي مي‏کنم. امام عليه‏السلام عذر آن حضرت را پذيرفتند و در خاتمه فاطمه عليهاالسلام دست پدر بزرگوارش را بوسيد. [3] .