از جمله سقاخانه‏هاي داير در شهر ري، مي‏توان به سقاخانه‏ي واقع در بازار شهر، که جنب حرم مطهر شريفه حضرت عبدالعظيم (سلام الله عليه) قرار دارد، اشاره کرد. اين سقاخانه که به گفته افراد محلي قديمي بيش از 70 سال دارد و بعيد نيست که حتي قدمتي برابر با خود بازار نيز داشته باشد [1] به تازگي بازسازي و نوسازي شده و شکل اتاقک مانند آن تغييرات کلي پيدا کرده است. آنچه که در نظر اول با وجود هيأت فعلي سقاخانه بازار، چشم هر بيننده‏اي را به خود جلب مي‏کند، دو قاب کاشي نسبتا بزرگ ديواري واقع در دو جنب سقاخانه است که منقوش به مناظره‏ي از دشت کربلا و تمثال‏هايي از حضرت محمد و حضرت عباس (عليه‏السلام) در منظره‏اي از وقايع کربلا است. به طوري که افراد محلي مي‏گويند اين کاشي‏نگاره‏ها به تازگي، به جاي کاشي‏کاري [ صفحه 191] هاي سقاخانه قديمي، که در جريان نوسازي‏هاي گذر فرعي بازار تخريب گرديد؛ ساخته شده‏اند. متن کتيبه پاي يکي از اين کاشي‏کاري‏ها، با اين جمله «به ياد قيام جمهوري اسلامي کاشي‏کاري سقاخانه توسط محمد حسين پورزاده انجام شده»؛ اين موضوع را تأييد مي‏کند. بر طبق اظهارات ساکنان و کسبه محل، اين سقاخانه در گذشته بنايي دکاني شکل در نبش گذر فرعي بازار که حدودا در ميانه بازار، راسته اصلي را قطع مي‏کند، داشته است. در حال حاضر از فضاي اتاقک شکل سقاخانه، اثري باقي نيست و ديوارهاي کاشي‏کاري شده فوق، در ابتداي مدخل ورودي اين بازارچه‏ي فرعي، که عريض‏تر نيز شده، جاي گرفته‏اند. گويا سقاخانه قديمي واجد شمع‏خانه و منبع آبي سنگي ساروجي نيز بوده، که ابتدا مخزن فلزي شيرداري جان آن را گرفته و بعد در جريان بازسازي، برداشته شده و به جاي آن در پايين ديوار سمت چپ گذر فرعي بازار، پيش‏آمدگي سکو مانندي ساخته شده است. فاضلاب شيرهاي آب اين سقاخانه از جويي پايين اين ديوار، خارج شده به چاهي در کنار آن مي‏ريزد. از پنجره‏ها و ساير تجهيزات شمع‏خانه قديمي اين بنا نيز اثري موجود نيست. با اين حال گويا هنوز زائران و مريدان مؤمني هستند که در مناسبتهاي خاص، اقدام به افروختن شمع در روي سکوي پاياب اين سقاخانه مي‏کنند.

[1] بر اساس مدرک موجود احداث بازار به شکل فعلي در زمان شاه طهماسب و سال 942 هجري قمري صورت گرفته است (کريمان: 1349، ص 397).