چنان که گذشت، شهر ري که در مجاورت تهران قرار دارد زماني يکي از نقاط بسيار آباد و مهم ايران به شمار مي‏آيد. ولي در اثر حمله مغول و سوانح طبيعي ديگر، اين شهر کاملا ويران شد، به طوري که حتي پس از بازسازي نيز شکوه و عظمت گذشته خود را باز نيافت. کمبود آثار و شواهد به جاي مانده در ري، باعث شده که در باب قدمت سقاخانه‏سازي در اين شهر، نتوان اظهارنظر قطعي [ صفحه 186] کرد. ولي گذشته‏ي تاريخي شهر ري و اهميت آن به عنوان يکي از شهرهاي مهم و مراکز استقرار شيعيان و نيز عنايتي که بعدها پس از بازسازي شهر، به سقاخانه‏ها شده است؛ به احتمال وجود و بلکه رواج سقاخانه‏ها در قرن اوليه اسلامي و بخصوص در دوره‏هاي شکوفايي و عظمت اين شهر، قوت مي‏بخشد. يکي از مهمترين دلايل حسن شهرت فعلي شهر ري، وجود آستانه مبارکه حضرت عبدالعظيم (سلام الله عليه) [1] و امام‏زادگان عظيم‏الشأن حضرات حمزه (سلام الله عليها) و طاهر (سلام الله عليه) [2] از نوادگان ائمه‏ي معصوم شيعه (عليه‏السلام) است. (کريمان: 1345، ص 384) نظر به ارادت بسيار مردم به اين بارگاه مطهر، بحث در مورد سقاخانه‏هاي اين شهر، با بررسي سقاخانه‏هاي مربوط به اين آستان پر فيض آغاز مي‏شود.

[1] حضرت عبدالعظيم، فرزند عبدالله بن علي بن حسن بن زيد بن حسن بن علي بن ابي طالب (عليه‏السلام) است که در قرن سوم هجري در ري به شهادت رسيد (کريمان: 1345، ص 384). [2] امام‏زاده حمزه به فرزندي امام موسي (عليه السلام) منسوب است. مرقد امامزاده طاهر و امامزاده مطهر فرزند وي در جوار آستانه حضرت عبدالعظيم (سلام الله عليه) مي‏باشد. نسب ايشان را نيز به حضرت علي بن حسين (عليه‏السلام) مي‏رسانند (کريمان: 1345 ، 7 - 396).