رود نيل طويلترين رود جهان به درازاي تقريبي (6700 کيلومتر) در حاشيه شرقي صحراي بزرگ آفريقا قرار گرفته است و در حوضهاي به وسعت (2870000 کيلومتر) از ارتفاعات و درياچههاي شرقي آفريقا در حدود (50 عرض جنوبي سرچشمه جنوبي) و در اطراف (310 عرض شمالي) به درياي مديترانه ميريزد و خود در طول يک دهم محيط زمين جريان دارد حوضه آبي اين رود بخشهايي از کشورهاي تانزانيا، بوروندي، رواندا، کنيا، اوگاندا، اتيوپي و تمامي وسعت سودان و مصر را در بر ميگيرد، ولي در سودان و مصر است که حيات اقتصادي و وجود سياسي اين دو کشور بدان بستگي دارد. به ديگر سخن سودان و مصر هر چه دارند از نيل دارند (1)
درباره رود نيل مصر روايت بر دو گونه صادر شده است، يک دست آن را مورد تعريف و مدح قرار داده است مانند روايت شماره 6 و 15 و فصل 2 آب فرات و شماره 7 فصل آب زمزم و روايت 1 فصل 4 که به تعريف و تمجيد آن تصريح کرده است.
اما حديث ديگر
1 - قال علي بن ابيطالب (عليهالسلام) ماء نيل مصر يميت القلب و لاتغسلوا
[ صفحه 166]
رؤسکم من طينها فانها تورث الزمانه و الدياثة [1] .
اميرمؤمنان فرمود: آب نيل مصر دل را ميميراند، سرتان را با گل آن نشوئيد چون سبب زمينگيري و ديوثي «بيغيرتي» ميشود.
2 - عن الصادق (عليهالسلام) تفجرت العيون من تحت الکعبة و ماء نيل يميت القلوب و ايکل في فخارها و غسل الرأس بطينها يذهب بالغيرة و يورث الدياثة [2] از امام صادق (عليهالسلام) است، چشمهها از زير کعبه شکافته شد، و آب نيل دلها را ميميراند، خوردن در ظروف سفالي آن و شستن سر با گل آن غيرت را ميبرد و بي غيرت ميکند.
قال الحر العاملي (ره) يمکن ان يکون المراد انه يذهب قسوة القلب و يحصل منه اللين و الخشوع و رقة القلب فيکون مدحا له و يمکن حمله علي الکراهة و ايول علي الجواز، [3] حر عاملي رحمة الله عليه ميفرمايد: ممکن است از جمله (يذهب بالغيرة) منظور، اين باشد که قساوت قلب را از بين ميبرد و به جاي خشونت، ايجاد نرمش و خشوع ميکند، در اين صورت اين أحاديث، تعريف و تمجيد از آن است و ممکن است آن را به کراهت و اولي را به جواز حمل کنيم.
علامه مجلسي رضوان الله تعالي ميگويد: و اما نيل، شايد شقاوت اهل آن به خاطر بدي خاک مصر باشد؛ چنانچه در اخبار است «فلو جري في غيره لم يکن کذالک» [4] اگر در غير از خاک مصر جاري شده بود اين طور نميشد. البته تأثير
[ صفحه 167]
آب و هوا و خاک هر منطقه از کره زمين، در اخلاق، آداب، فرهنگ، حتي در خلقت انسان و حيوان همان منطقه غير قابل انکار است، با تجربه ثابت شده است که: انسانهاي يک منطقه، خونگرم و شجاع و غيرتمند و در عين حال باگذشت هستند، ولي منطقه ديگر، درست نقطه مقابل آن است، منطقهاي سفيدپوست و ديگري سياهپوست، جايي انسانهاي سالم چاق و خوشتيپ و ديگري غير آن.
پس تأثير خاک در ساختمان و ساختار بدن انسانها در موضع قدرت ميباشد، اگر سفرهايي به اقصي نقاط کره زمين و يا مناطق مختلف آن کرده و با اهالي و ساکنين آنها تماس نزديک داشته باشيم، تفاوت فاحش و فرق باورنکردني را ميبينيم. در محلي به خاطر نگاه گوشهچشمي به ناموس کسي برابر است با از دست دادن جان عزيز خويش؛ و در منطقهاي انسانها نترس، قويدل و روح نيرومند و در ديگري ترسو، ناتوان و ضعيف ميباشد. پس اخبار و احاديث به واقعيت نظارت دارد، حالا آن واقعيتها و حقيقتها چه باشد و الله العالم بالسر و الخفيات. خداوند داناي اسرار و رازهاست.
|