مردم تبريز عاشق ولايت و امامت هستند و علاقه خاصي به امامان معصومين عليهمالسلام دارند. در اعياد و روزهاي ولادت و شهادت آن بزرگواران مجالس باشکوهي برگزار ميکنند.
مراسم عزاداري و سوگواري حضرت اباعبدالله الحسين (عليهالسلام) در تبريز معمولا بعد از عيد غدير با برگزاري دستههاي «شاه حسين وا حسين» - شاخصيء - شروع مي شود و به اين ترتيب به استقبال ماه محرم ميروند. اين مراسم شبها بعد از ساعت 10 شروع شده و تا ساعت يک و دو بامداد ادامه پيدا مي کند. در هر محله دسته «شاه حسين وا حسين» وجود دارد و ميتوان گفت اکثرا به تعداد مسجد هر محله دستجاب عزاداري «شاه حسين وا حسين» هست که با نظم و ترتيب خاصي مسير ويژهاي را طي ميکنند.
در روزهاي تاسوعا و عاشورا تا دوازدهم محرم دستجاب عزاداري از محلات مختلف شهر در بازار سرپوشيده و معروف تبريز به نوحهخواني و سينهزني و
[ صفحه 293]
زنجيرزني ميپردازند. هر محله و دسته علمها و پرچمهاي مخصوص دارد؛ بعضي بسيار قديمي است و در بعضي از پرچمها نيز نام مقدس حضرت ابوالفضل (عليهالسلام) با اشعار و خط بسيار زيبا نوشته شده است. مراسم سينهزني و زنجيرزني در روز اربعين و 28 صفر و روز شهادت حضرت امام رضا (عليهالسلام) نيز ادامه مييابد. در اين روزها بازار تبريز بطور کلي تعطيل ميشود. بازار کلا از اول محرم تا پايان ماه صفر کاملا سياهپوش ميشود و در حجرهها پرچمهاي زيادي نصب مي کنند و در اکثر اين حجرهها نيز در ماه محرم مراسم روضه و عزاداري برپا ميگردد.
در حال حاضر از 27 محله معمولا سه دسته به صورت: دسته زنجيرزنان، دسته عربها، دسته عجمها، و بعضي دستهها در چند گروه با ابهت و طمأنينه و با نظم و ترتيب خاصي از ابتداي بازار در مسير تعيين شده حرکت کرده و در بازار مظفريه خاتمه پيدا ميکند. در روز تاسوعا بيشتر در خصوص حضرت عباس (عليهالسلام) و راجع به شهامت و شجاعت و ايثار و فداکاري آن بزرگوار شعر و نوحه ميخوانند. اشعار و نوحههايي که در اين روزها خوانده ميشود، غالبا اشعار متين و پرمعنا است. نوحهخوانان اکثرا در سطح بالايي هستند.
يکي از برنامههاي جالب و باشکوه، هيأت عزاداري تبريز است. هيأت عزاداري در تبريز از نظر کثرت و کيفيت و کميت منحصر و بينظير است. به طور کلي تبريز را شهر «ام الهيئآت» ميگويند. اين هيئتها علاوه بر ماه محرم و صفر، در روزهاي پنجشنبه و جمعه هر هفته نيز مراسم برگزار ميکنند و به طور کلي روزهاي پنجشنبه و جمعه در اکثر خيابانها و محلات پرچمهاي زيادي با نام و آدرس هيئتهاي مختلف نصب ميشود. نصب اين پرچمها که نوعي
[ صفحه 294]
علامت هم هست مردم و علاقهمندان را به محل تجمع عزاداران آن هيئت در مساجد يا منازل هدايت ميکنند.
بيش از 800 هيئت مذهبي در تبريز وجود دارد که از اين تعداد حدود 114 هيئت به نام و القاب مقدس حضرت عباس (عليهالسلام) مزين است و اسامي آنها عبارتند از:
1 - هيئت حضرت ابوالفضل (عليهالسلام) (سيلاب)؛
2 - هيئت قمر بنيهاشم (عليهالسلام) (محله احمدآباد)؛
3 - هيئت قمر بنيهاشم سرخاب؛
4 - هيئت بابالحوائج شهيد بهشتي؛
5 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (عليهالسلام) (عباسي)؛
6 - هيئت عزاداران عباسيه تبريز؛
7 - هيئت جانثاران حضرت ابوالفضل (عليهالسلام) (باغميشه)؛
8 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل العباس (عباسي)؛
9 - هيئت موکب عزاداران و جانثاران حضرت ابوالفضل (عليهالسلام) (سرباز شهيد)؛
10 - هيئت عاشقان بابالحوائج (عليهالسلام) (بازارچه سيلاب)؛
11 - هيئت عاشقان حضرت ابوالفضل کوي شهريار؛
12 - هيئت بابالحوائج سالخسلوهاي مقيم تبريز؛
13 - هيئت قمر بنيهاشم (عباسي)؛
14 - هيئت عزادارن علمدار کربلا (عباسي)؛
15 - هيئت حضرت ابوالفضل (باغميشه کوي شهدا)؛
[ صفحه 295]
16 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (شهرک رجايي)؛
17 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي آزادگان)؛
18 - هيئت بابالحوائج شهرک فجر؛
19 - هيئت عاشقان حضرت ابوالفضل تبريز (خيابان عباسي)؛
20 - هيئت قمر بنيهاشم (ائل گلي)؛
21 - هيئت عاشقان حضرت ابوالفضل (گلگشت)؛
22 - هيئت حضرت ابوالفضل العباس (ولي عصر)؛
23 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي انقلاب)؛
24 - هيئت باب الحوائج زنجيرزنان (شهيد منتظري)؛
25 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي زمزم)؛
26 - هيئت عرب قمر بنيهاشم (مارالان)؛
27 - هيئت حضرت ابوالفضل العباس (کوي جلاليه)؛
28 - هيئت حضرت ابوالفضل (مسجد امام محمد تقي)؛
29 - هيئت عاشقان حضرت ابوالفضل (چهارراه لاله)؛
30 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (سه راه ابوريحان)؛
31 - هيئت قمر بنيهاشم حضرت ابوالفضل العباس (زعفرانيه)؛
32 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي ابوذر)؛
33 - هيئت بابالحوائج (کوي امام رضا)؛
34 - هيئت حضرت ابوالفضل (آمقانيهاي مقيم تبريز)؛
35 - هيئت حضرت قمر بنيهاشم (شهرک شهيد باکري)؛
36 - هيئت عاشقان موکب العباس تبريز؛
[ صفحه 296]
37 - هيئت حضرت ابوالفضل العباس (اسلام آباد لاله)؛
38 - هيئت عاشقان بابالحوائج علمدار کربلا؛
39 - هيئت متوسلين حضرت ابوالفضل؛
40 - هيئت بابالحوائج (آخماقيه)؛
41 - هيئت قمر بنيهاشم (کوي صفا)؛
42 - هيئت حضرت قمر بنيهاشم (کوي ضرغام)؛
43 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (کوي ديزج)؛
44 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (خيابان جهاد)؛
45 - هيئت قمر بنيهاشم (شهرک شهيد چمران)؛
46 - هيئت عزاداران عباسيه (آخماقيه)؛
47 - هيئت عزاداران مسجد حضرت ابوالفضل (حکمآباد)؛
48 - هيئت عاشقان ابوالفضل (شهرک شهيد چمران)؛
49 - هيئت حضرت ابوالفضل (باغ قم آخماقيه)؛
50 - هيئت سقاي کربلا (شهرک شهيد چمران)؛
51 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (رواسان)؛
52 - هيئت بابالحوائج (رواسان)؛
53 - هيئت هيئت عزاداران امالبنين؛
54 - هيئت زنجيرزنان حضرت ابوالفضل (کوچه حاج صادق)؛
55 - هيئت زنجيرزنان حضرت ابوالفضل (کوچه ايپيکچيلر)؛
56 - هيئت قمر بنيهاشم (خيابان استاد جعفري)؛
57 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (ره گر)؛
58 - هيئت عزادارن حضرت ابوالفضل العباس (ايپيکچيلر)؛
[ صفحه 297]
59 - هيئت قمر بنيهاشم (مسجد حاج علي اکبر)؛
60 - هيئت عزاداران علمدار کربلاي تبريز؛
61 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (باروقيان مقيم تبريز)؛
62 - هيئت بابالحوائج (دربند حمام)؛
63 - هيئت بابالحوائج (همتآباد)؛
64 - هيئت حضرت ابوالفضل (بهمنآباد)؛
65 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (محله شهيد رجايي)؛
66 - هيئت قمر بنيهاشم (جاده فرودگاه)؛
67 - هيئت زنجيرزنان حضرت ابوالفضل (محله حيدريان)؛
68 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (منجم)؛
69 - هيئت بابالحوائج (قريه انبقهاي مقيم تبريز)؛
70 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي شهيد مدني)؛
71 - هيئت قمر بنيهاشم (42 متري)؛
72 - هيئت سينهزنان و زنجيرزنان بابالحوائج (42 متري)؛
73 - هيئت عزاداران زنجيرزن حضرت ابوالفضل (محله شهيد رجايي)؛
74 - هيئت پرچمدار کربلا؛
75 - هيئت حضرت ابوالفضل (ارم)؛
76 - هيئت حضرت ابوالفضل (پاسداران - رضوانشهر)؛
77 - هيئت حضرت ابوالفضل (خيابان پاسداران)؛
78 - هيئت عزاداران سپهسالار (42 متري)؛
79 - هيئت حضرت قمر بنيهاشم (42 متري)؛
80 - هيئت عاشقان حضرت ابوالفضل (هشت متري طالقاني)؛
[ صفحه 298]
81 - هيئت قمر بني هاشم (رضوانشهر)؛
82 - هيئت ابوالفضل العباس (خليل آباد)؛
83 - هيئت سقاي کربلا (خيابان مفتح)؛
84 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (يکه دکان)؛
85 - هيئت ابوالفضل العباس (42 متري)؛
86 - هيئت حضرت ابوالفضل (پشت کشتارگاه)؛
87 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (شهيد مرادپور)؛
88 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (شهرک ارم)؛
89 - هيئت علمدار کربلا قمر بنيهاشم (خيابان فرودگاه)؛
90 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي شهيد عباسزاده)؛
91 - هيئت حضرت ابوالفضل العباس (همتآباد)؛
92 - هيئت عزاداران جوانان قمر منير بنيهاشم (رضوانشهر)؛
93 - هيئت جوانان قمر منير بنيهاشم (شهرک ارم)؛
94 - هيئت لنبانيهاي مقيم تبريز؛
95 - هيئت عزاداران بابالحوائج (آخر همتآباد)؛
96 - هيئت قمر منير بنيهاشم (النجق مقيم تبريز)؛
97 - هيئت عزاداران حضرت ابوالفضل (شمس تبريزي)؛
98 - هيئت حضرت قمر بنيهاشم (ارم منطقه 9)؛
99 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (آخر خيابان مفتح)؛
100 - هيئت سقاي کربلا (42 متري)؛
101 - هيئت عباسيه شهرک ارم منطقه 2؛
[ صفحه 299]
102 - هيئت بابالحوائج (کوي شهيد قرهباغي)؛
103 - هيئت قمر بنيهاشم (هفدرانيهاي مقيم تبريز)؛
104 - هيئت جوانان قمر بنيهاشم (خيابان آذربايجان)؛
105 - هيئت حضرت ابوالفضل العباس (خيابان پاسداران)؛
106 - هيئت حضرت ابوالفضل (ثقة الاسلام 12 متري)؛
107 - هيئت عزاداران و زنجيرزنان علمدار کربلا (سيلاب)؛
108 - هيئت قمر بنيهاشم (سرباز شهيد)؛
109 - هيئت قمر بنيهاشم (آخر خليلآباد)؛
110 - هيئت بابالحوائج (سرباز شهيد)؛
111 - هيئت عزاداران قمر بنيهاشم (منبع)؛
112 - هيئت حضرت ابوالفضل (ثقة الاسلام کوي قرباني)؛
113 - هيئت ابوالفضل العباس (ثقة الاسلام 55 متري سعيدآباد)؛
114 - هيئت حضرت ابوالفضل (کوي قرباني کوچه طالقاني)؛
سيد محمد مسعود نقيب
[ صفحه 300]
|