سقاخانه امامزاده يحيي (عليهالسلام) که از جمله سقاخانههاي قديمي مشهور تهران نيز قلمداد ميشود، به اعتبار حرم مطهر امامزاده يحيي (عليهالسلام) و براي رفاه زايران اين مکان مقدس، بنا شده بود. البته در ابتدا سقاخانه فوق نزديک آب انبار اين امامزاده محترم قرار داشت که با آمدن آب لولهکشي و بلا استفاده ماندن آنها، ابتدا آب انبار و سپس سقاخانه ويران گشته و تغيير کارکرد يافتند. مساحت اين سقاخانه که در بخش 9 تهران قديم (محله عودلاجان) قرار داشت، 4 متر مربع ذکر شده است (حسيني بلاغي: 1350، ص 205، 208 ط).
چنانکه گذشت از مهمترين دلايل اعتبار اين سقاخانه، انتساب آن به بقعه متبرکه امامزاده يحيي (عليهالسلام) و امامزاده محمد (عليهالسلام)، از نوادگان امام زينالعابدين (عليهالسلام) است (مشکواتي: 1349، ص 197).
مرقد مطهر اين امامزادگان از قديم الايام مورد عنايت و احترام مردم تهران بوده است. بايد اضافه کرد که اين دو نوادهي بزرگوار امام سجاد (عليهالسلام)، در عهد مهتري عباسي (356 - 255 ه. ق).
[ صفحه 213]
در همين مکان به شهادت رسيدهاند. بعدها که تهران صورت شهري يافت، اين منطقه نيز به صورت يکي از نقاط پر جميعت و پر رفت و آمد تهران درآمد (حسيني بلاغي: 1350، ص 20 م).
بناي قديمي و مفصل بقعه امامزاده يحيي (عليهالسلام) شامل صحن وسيع، مسجد، ايوان، رواق، ضريح، حرم آيينهکاري، سرداب، گنبد کاشي مخروطي شکل، سقاخانه، و ساير ساختمانهاي رفاهي بوده است. ساختمان اصلي بنا به دوره مغول نسبت داده ميشود و به اتفاق ساير قسمتها، جزء آثار تاريخي تهران ثبت شدهاند (مشکواتي: 1349، ص 197). متأسفانه به دليل ويراني سقاخانه، اطلاع چنداني در رابطه با نام واقف، زمان ساخت، مشخصات و چگونگي بناي آن در دست نيست. فقط همين قدر روشن گرديده که سقاخانه فوق، از اجزاء و ملحقات اصلي بناي اين آستانه مطهر به شمار ميرفته است.
|