سقاخانه مسجد آقا عزيزالله نيز با اين که فعلا از آن بهرهبرداري نميشود، جزء سقاخانههاي مهم بازار بزرگ تهران است. قدمت خود مسجد به زمان فتحعلي شاه ميرسد. و در زمان ناصرالدين شاه نيز مسجد تعمير و مرمت کلي شده است. در حال حاضر سقاخانه، جزء قسمتي از بناي مسجد محسوب شده ولي قدمت آن بيش از 35 تا 40 سال تخمين زده نميشود. اين قسمت در واقع در شمار ابنيهاي است که بعدها به ساختمان مسجد اضافه شدهاند. گويا اين مسجد، قبلا نيز واجد سقاخانهاي بوده است، که در جريان وسعت بخشيدن به فضاهاي آن ويران گشته و
[ صفحه 207]
سقاخانه جديد به صورتي ظاهرا کاراتر، به جاي آن احداث گرديده است. باني اين مسجد چنان که از نام آن پيدا است شخصي به نام حاج سيد عزيزالله بوده ولي باني سقاخانه فعلي، توليت کنوني مسجد است.
فضاي داخلي سقاخانه فعلي مسجد آقا سيد عزيزالله، به صورت اتاقکي سراسر آيينهکاري است که با پنجره بزرگ از فضاي بيروني آن جدا شده است. در فضاي داخلي اين سقاخانه تزيينات ويژهاي، به جز آيينهکاريهاي نفيس آن، به چشم نميخورد. در قسمت خارجي اين سقاخانه، قطعه سنگي حجاري شده مشاهده ميشود که داراي کتيبهاي به خط نستعليق است. در قسمت پايين کتيبه سنگي، لوله بسته شده آب سقاخانه قرار گرفته است. اين سقاخانه مدت چند سالي است که آبي ندارد و دليل اين امر را نيز رطوبت محل و احتمال صدمه رسيده به پي ساختمان ذکر ميکنند.
البته شمار سقاخانههاي بازار تهران به اين چند نمونه محدود نميشود. به طوري که در بحث سقاخانه و بقاع متبرکه تهران آورده خواهد شد، سقاخانههاي منسوب به امامزادگاني چون امامزاده يحيي (سلام الله عليه)، امامزاده سيد اسماعيل (سلام الله عليه) و امامزاده زيد (سلام الله عليه) را که بقاع مطهر آنان، در داخل محدوده بازار بزرگ قرار گرفته نيز بايد به اين شمار اضافه کرد. همچنين ميتوان از خيل کثير سقاخانههاي متحرکي نيز ياد کرد که در فصول گرم سال، در سراها و تيمها و تيمچهها و بازارچهها قرار داده ميشود تا رهگذران خسته از هياهوي بازار را به جرعه آبي خنک و بيمنت به يادت شهيدان تشنهلب صحراي کربلا، مهمان کنند. ضمنا بايد اضافه کرد که توسعه و تغييرات روز افزون محله قديمي بازار نيز ميتواند از دلايلي باشد که موجبات ويراني سقاخانههاي احتمالي اين محله را فراهم کرده است. به هر حال در بررسي ميداني در باب اين گونه
[ صفحه 208]
سقاخانههاي احتمالي، اطلاع چنداني به دست نيامد.
|