|
در شهر خراسان که مدفن و مشهد حضرت علي ابنموسي الرضا عليهالسلام است، اکنون دو دسته سقايي وجود دارد و آن دو دسته عبارتند از:
1. هيئت سقايي کاشانيهاي مقيم مشهد و هيئت سقايي ابوالفضل محلهي نوغان که تاريخ و شرح عزاداري آنها از اين قرار است:
2. هيئت سقاهاي کاشانيهاي مقيم مشهد، به موجب شهادت معمرين آنها در سال 1225 ق به همت جمعي از کاشانيهاي مقيم خراسان از جمله کربلائي حسن رنگرز و کربلايي علي خان و استاد جواد مسگر و مشهدي مصيب آراني و کربلايي حسن آراني و کربلا علي پهلوانزاده و حسن پهلوان فر و کربلائي علي نياسري و حاج سيد علي رسولي و حاج احمدپور اجباري تأسيس شده و خوانندگان معروف آن عبارتند از محمد و اصغر آقا کاشاني الحسيني و حاج حسن پهلوانزاده و ابوالفضل رسولي و حاج علي و جواد تشکري و حاج محمد پور اجباري.
هيئت مذکور در شبهاي جمعه طول سال در خانههاي اعضاي هيئت يا منازل کساني که هيئت را دعوت مينمايند، اقامهي مجلس عزاداري نموده و به نوحه سرايي سقايي ميپردازند، و در ماه محرم از شب اول تا شب سيزدهم شبها و روزها در منازل به ذکر نوحه سرايي سقايي ميپردازند و اکثر شبها و روزها نيز اطعام ميشوند و همه ساله از شب هشتم تا شب دهم و از روز هشتم تا دهم براي عزاداري سنتي از محله چهنو حرکت نموده در حسينيهها و تکاياي محلات شهر دوره ميروند و به مرثيه خواني و نوحه سرايي سقايي ميپردازند و يک روز نيز براي عزاداري و عرض تسليت به صحن مطهر امام هشتم علي بن موسي الرضا عليهالسلام مشرف شده و به عزاداري ميپردازند.
ناگفته نماند که هيئت نامبرده سابقا که براي عزاداري حرکت ميکرده، علاوه بر پوشيدن لباس سياه با مشک و جام و کشکول آب حرکت مينموده، ولي در زمان حکومت پهلوي و ممانعت از عزاداري، اين سنت متروک شده و اکنون با لباس سياه
[ صفحه 212]
و به طور ساده حرکت ميکنند. ضمنا اشعارهاي سقايي و آهنگهاي خوانندگي آنان با اشعار و آهنگهاي خوانندگي سقاهاي کاشان مطابقت دارد.
2. هيئت سقايي ابوالفضل عليهالسلام محلهي نوغان که مرکز فعلي آن ابوالفضليه واقع در چهار سوق محله نوغان است و بناي آن در سال 1345 ش به پايان رسيده و قبل از تأسيس اين مرکز، در منازل اجتماع و اقامه عزاداري ميکردهاند، اما در حال حاضر اکثرا در ابوالفضليه و گاهگاهي هم در منازل اجتماع و اقامه عزاداري مينمايند.
از تأسيس هيئت نامبرده به علت قديمي بودن آن اطلاع دقيقي در دست نيست و آنگونه که معمرين آن مانند ميرزا خرداد زرندي و غيره نقل نمودند، در زمان احمد شاه قاجار اکثر مجالس عزاداري سقايي ماه محرم در منزل حاج ميرزا حسين سبزواري در محلهي سرشور منعقد ميگرديده و تا شب شانزدهم يا بيست و پنجم محرم ادامه داشته و به ذکر نوحه سرايي سقايي ميپرداختهاند و گردانندگان معروف آن در آن سنوات عدهاي از محترمين از جمله کربلائي علي مهرساز و حاج ميرزا حسين سبزي فروش و حاج محمد شريف قالباف و حاج حسين امنيه و کربلا غلامرضا ابوالفضلي طوسي و عباسعلي جوراب تختدوز و ميرزا خداداد زرندي بودهاند و بعد از سقوط پهلوي اول، مرکز هيئت به منزل کربلايي رجبعلي مهديزاده انتقال يافته و اکثر در آن جا اقامهي عزاداري مينمودهاند و سپس ابوالفضليه را تأسيس کرده و بدانجا انتقال يافتهاند.
هيئت نامبرده، قبل از تأسيس ابوالفضليه، علاوه بر اقامهي مجلس و مراسم عزاداري در ماه محرم، در شبهاي پنجشنبه طول سال نيز مجلس هفتگي منعقد مينموده و در ايام دههي عاشورا چند روز با لباس سياه و مشک و جام آب که سنت عزاداري سقاهاي قديم بوده، براي عزاداري سنتي حرکت ميکرده و به صحن مطهر امام رضا عليهالسلام ميرفته است. اما اکنون در ماه محرم اکثرا تا شب شانزدهم و در روزهاي تاسوعا و عاشورا و شبهاي پنجشنبه طول سال اقامه مجلس و مراسم عزاداري مينمايند. ضمنا همه ساله در روز تاسوعا در خاتمه مجلس روضه خواني براي عزاداري سنتي با لباس سياه و بدون مشک و جام آب به طرف صحن مطهر حضرت امام رضا عليهالسلام حرکت نموده و به نوحه سرايي سقايي ميپردازند و در پايان اطعام مينمايند.
[ صفحه 213]
|