واردين به کربلا از اولاد عباس بن علي عليهماالسلام: عمادالدين ابومحمد و يا ابي‏جعفر الثاني محمد بن حمزة بن الحسن بن عبيدالله بن العباس بن علي بن ابي‏طالب عليهم‏السلام، مشهور به ابن‏حمزه‏ي طوسي، از برجستگان شيعه و اکابر فقهاي اماميه و روات حديث است. مدفن و آستانه‏ي وي در قبرستان قديمي کربلا قرار دارد که امروزه در جنوب شرقي آستانه‏ي حضرت ابوالفضل العباس عليه‏السلام، در محله‏ي العباسية الشرقية بر خيابان باب طويريج در وسط شهر کربلا واقع شده است. تاريخ بناي عمارت اول آستانه به وضوح معلوم نيست ولي داراي عمارتي بر مزارشريف بوده که در عصر صفويه تجديد بنا گشته و گنبدي بر فراز قبر او برآورده‏اند و يکي از زيارتگاههاي کربلا بوده است. [1] . در حدود 1243 ق حاج ملا محمدصالح برغاني حائري پس از تخريب عمارت [ صفحه 207] اول که فرسوده گشته بود، عمارت دوم آستانه‏ي ابن‏حمزه طوسي را بنا نمود که شامل رم و يک رواق و گنبد بر مزار وي مي‏باشد. سپس در سال 1287 ق که ناصرالدين شاه قاجار به زيارت کربلا مشرف گشت تعميراتي در عمارت آستانه‏ي ابن‏حمزه انجام داد و صحن آن را توسعه داد. آستانه‏ي ابن‏حمزه‏ي طوسي در حال حاضر داراي حرمي است که در وسط آن قبر مطهر واقع شده و بر روي قبر صندوقي قرار دارد، که يک ضريح سه‏متري صندوق را احاطه نموده و بالاي ضريح نيز گنبد است. [2] . شهيد آباد کربلا سالها ترک تبسم کرده‏ام‏ من در آيينه گلي گم کرده‏ام‏ يک نفر مانند گل پاکيزه نيست‏ گل براي من تمام زندگي است‏ دستها، لبخندها، خنجر شدند دسته گلهايم همه پرپر شدند اشک بايد ريخت يا فرياد کرد؟ گريه بايد کرد و گل را ياد کرد راه من، باريک شب، تاريک شد کربلا آيينه‏ي نزديک شد شاخه‏شاخه ريخته در نينوا دسته‏گلهاي قشنگ کربلا بوي گلهاي کبود و سوخته‏ در نگاه شيعه خون افروخته‏ پاي يک گل «نينواخواني» خوش است‏ گريه در عين پريشاني خوش است‏ نينوا يعني غم و دامان دوست‏ کربلا يعني هميشه گريه هست‏ روزها از ماهها کم مي‏شود ماهها يک‏يک محرم مي‏شود عاشقان «خنجر و دار» يم ما زخم عاشورا به دل داريم ما شور عاشوراست شعر نينوا «کل يوم، کل أرض کربلا» نيست زير گنبد نيلوفري‏ يک شهيدي چون (حسين بن علي) [ صفحه 208] ما به تيغ عشق کشته گشته‏ايم‏ سرفراز از کربلا برگشته‏ايم‏ زخم‏پوشان، تشنه‏کام کوثريم‏ سلسله‏داران موي دلبريم‏ اين نداي خون نواي نينواست‏ در جنون عشق، عالم کربلاست‏ پرده در پرده نوا سرداده چون‏ کربلا در کربلا، هل من جنون؟! نقش بر خاکند از طف تا نجف‏ لاله‏هاي سربريده هر طرف‏ با نواي ناله‏ها، ني گفته است‏ هر قدم اينجا شهيدي خفته است [3] . [ صفحه 209]

[1] الکني و الألقاب: مرحوم محدث قمي. [2] دائرةالمعارف تشيع: ج ص 65، با استفاده از مقاله و يادداشت عبدالحسين شهيدي صالحي به نقل از: اعيان الشيعه: 2 / 264 - 263؛ امل الآمل: 2 / 285؛ الشقات العيون: ص 273 - 272؛ الذريعة؛ 10 / 66، 5 / 5؛ فهرست منتجب الدين: ص 164؛ الکني و الألقاب: 1 / 263 - 262؛ مراقد المعارف: ص 58 - 55. [3] ابياتي برگزيده از مثنوي بلند برادر ارجمند آقاي شجاع‏الدين ابراهيمي که سروده‏هاي ولايي و اهل بيتي وي ريشه (عاشورا) و غدير دارد. نقل از مجله‏ي کوثر، سال دوم، شماره‏ي 14.