وي مکني به ابي‏القاسم و شبيه به حضرت اميرالمؤمنين عليه‏السلام بود، مأمون به خط خود نوشت که به حمزة بن حسن، شبيه اميرالمؤمنين عليه‏السلام، صد هزار درهم عطا شود. و از اولاد اوست محمد بن علي بن حمزه، نزيل بصره، که از حضرت امام رضا عليه‏السلام و غير آن حضرت نقل حديث کرده، و مردي عالم و شاعر بوده است. خطيب بغدادي در تاريخ خود گفته است: ابوعبدالله محمد بن علي بن حمزة بن حسن بن عبيدالله بن عباس بن اميرالمؤمنين عليه‏السلام يکي از ادبا و شعرا بوده که از پدرش و نيز از عبدالصمد بن موسي هاشمي و غير ايشان نقل روايت مي‏کند. چنانکه و روايت کرده از عبدالصمد به اسناد خود از عبدالله بن عباس که گفت: هر گاه حق تعالي غضب کرد بر خلق خود و تعجيل نفرمود از براي ايشان به عذابي ماند باد و عذابهاي ديگري که هلاک فرمود به آن عذابها امتها را، خلق مي‏فرمايد براي ايشان خلقي را که نمي‏شناسند خدا را که عذاب کند ايشان را. و نيز از بني‏حمزه است ابومحمد قاسم بن حمزةالأکبر که در يمن مي‏زيسته و شخصي عظيم‏القدر بوده و جمالي بي‏نهايت داشته. و نيز از بني‏حمزه است ابويعلي حمزة بن قاسم بن علي بن حمزةالأکبر ثقه‏ي جليل‏القدر که شيخ نجاشي و ديگران از او به نيکي ياد کرده و قبرش در نزديکي حله است. شيخ نجاشي در رجال خود فرموده است: حمزة بن قاسم بن علي بن حمزة بن حسن بن عبيدالله بن عباس بن اميرالمؤمنين عليه‏السلام ابويعلي، ثقه‏ي جليل‏القدر، از اصحاب حديث بسيار روايت مي‏کرد، او را کتابي است در ذکر کساني که روايت کرده‏اند از جعفر بن محمد عليه‏السلام. نيز از کلمات علما و اساتيد معلوم مي‏شود که وي از علماي غيبت صغري، و معاصر با والد صدوق، علي بن بابويه رضوان الله عليهم اجمعين، بوده است. در باب شخصيت والاي علمي و معنوي او باز هم در آينده توضيح خواهيم داد. [ صفحه 125]