پس از آشنايي اجمالي با زندگاني حضرت اميرالمؤمنين علي بن ابي‏طالب عليه‏السلام و همسر بزرگوارشام‏البنين عليهاالسلام، لازم است مجملي از زندگاني حضرت امام حسن مجتبي عليه‏السلام، امام دوم شيعيان جهان، و مختصري از زندگاني امام عظيم حسين بن علي بن ابي‏طالب عليهم‏السلام را نيز در اين فصل بياوريم. قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم «اني تارک فيکم الثقلين ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدي و هما کتاب الله و أهل بيتي عترتي لن يفترقا حتي يردا علي الحوض، فاتقوا الله کيف تخلفوني...» [1] . من در ميان شما دو چيز ثقيل باقي مي‏گذارم، چنانچه به آن دو چنگ زنيد هيچ گاه گمراه نخواهيد شد. آن دو، کتاب خدا و اهل بيت و عترت من هستند، که هرگز از يکديگر جدا نمي‏شوند تا در حوض کوثر بر من وارد گردند. پس از خدا بترسيد و مراقب باشيد که پس از من چگونه با اين دو عمل خواهيد کرد. حديث ثقلين از احاديث مسلم و قطعي است که به سندهاي معتبر و عبارات مختلفي روايت شده و شيعه و سني به صحت آن اعتراف و اتفاق دارند. از اين حديث و امثال آن چند مطلب استفاده مي‏شود: 1. همان گونه که قرآن تا قيامت در بين مردم باقي مي‏ماند عترت پيغمبر نيز تا قيامت باقي خواهند ماند، يعني هيچ زماني زمين از وجود امام معصوم و رهبر حقيقي خالي نمي‏گردد. 2. پيغمبر اسلام به وسيله‏ي اين دو امانت بزرگ تمام احتياجات علمي و ديني [ صفحه 73] مسلمين را تأمين و اهل بيتش را به عنوان مرجع علم و دانش به مسلمين معرفي کرده و اقوال و اعمالشان را معتبر دانسته است. 3. قرآن و اهل بيت نبايد از هم جدا شوند و هيچ مسلماني حق ندارد از علوم اهل بيت اعراض کند و خودش را ارشاد و هدايت آنان بي‏نياز شمارد. 4. مردم اگر از اهل‏بيت اطاعت کنند و به اقوال آنان تمسک جويند گمراه نمي‏شوند و هميشه حق در نزد آنهاست. 5. جميع احتياجات ديني مردم در نزد اهل بيت موجود است و هر کس از آنها پيروي نمايد در ضلالت واقع نمي‏شود و به سعادت حقيقي نايل مي‏گردد. يعني اهل بيت از خطا و اشتباه معصومند و به واسطه‏ي همين قرينه معلوم مي‏شود که: مراد از اهل بيت و عترت، تمام خويشان و اولاد پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم نيست. بلکه افراد معيني مي‏باشند که از جهت علوم دين کامل بوده و خطا و عصيان در ساحت وجودشان راه ندارد و صلاحيت رهبري را دارايند، و آنها عبارتند از علي بن ابي‏طالب و يازده فرزندش [2] که يکي پس از ديگري به امامت منصوب شدند. چنانچه در روايت نيز به همين معني تفسير شده است. از باب نمونه: ابن‏عباس مي‏گويد به پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم گفتم خويشان تو که دوست داشتن آنها واجب است کيانند؟ فرمود: علي و فاطمه و حسن و حسين عليهم‏السلام [3] . جابر مي‏گويد: پيغمبر فرمود: خدا ذريه‏ي هر پيغمبري را در صلب خودش قرار داد ولي ذريه‏ي مرا در صلب علي عليه‏السلام قرار داد [4] . بر وجوب تمسک به ثقلين، در روايات عامه 39 حديث ذکر شده است و در روايات خاصه (يعني شيعه) نيز 82 حديث [5] .