در اتاق تاريک، گل زيبا قابل ديدن نيست. با اين که چشم سالم است، اما نبود نور، ديدن آن گل را غيرممکن مي‏نمايد. پس بايد نور و بصر وجود داشته باشد تا آن گل زيبا مشاهده گردد. دين نيز اين‏گونه است. ممکن است با بررسي قرآن و روايات معصومين (صلوات الله عليهم) به دست آورد که قيامتي هست و جهنم و بهشتي وجود دارد و نماز و روزه و خمس و زکات و حج و ديگر فروعات ديني واجب است و به همه‏ي آنها عمل نمود و در اصطلاح، «تفقه در دين» داشته و فردي فقيه و مؤمن شد؛ اما اگر مصلحت و حکمت احکام را نداند و از علت واجب بودن نماز و روزه و حج و ديگر فروعات فقهي آگاه نباشد و معراج بودن نماز را درک نکند و از فهم حقيقت عرش الهي و ملکوت عالم و بهشت و جهنم ناتوان باشد و صداي ذکر آسمان و زمين را نشنود و از معرفت نوري و شهودي نسبت به مقام اهل بيت (صلوات الله عليهم) محروم باشد. اگرچه تفقه و تعبد در دين دارد، اما مشاهده‏ي حقيقت دين، به امر ديگري نياز دارد. [ صفحه 110] حضرت امام صادق (صلوات الله عليه) مي‏فرمايد: «و اجعل النور في بصري و البصيرة في ديني»؛ [1] . خداوندا... در چشم من نور و روشنايي قرار ده و در دينم، بصيرت عطا فرما. «بصيرت در دين» موجب مي‏شود انسان حقايق دين را شهود کند و حکمت و مصلحت احکام را بفهمد و معراج بودن نماز را نه فقط درک کند، بلکه به هنگام خواندن نماز، به معراج رود و حقيقت توحيد و ملکوت عالم را مشاهده نمايد و نسبت به اهل بيت (صلوات الله عليهم) معرفت شهودي پيدا کند. و از آنجا حضرت عباس (سلام الله عليه) «نافذ البصيرة» بود، حقايق دين را مي‏ديد و توحيد را در عالم مشاهده مي‏کرد و نورانيت قرآن را درک مي‏نمود و نسبت به حضرت سلطان شهيدان (صلوات الله عليه) معرفت نوري و شهودي داشت. و حق را از باطل تشخيص مي‏داد، باطن افراد و کارها را مي‏ديد، و شبهات را مي‏شناخت، و يکي از ويژگيهاي آن حضرت شبهه‏شناسي او در واقعه‏ي کربلا بود.