به اين فراز از زيارت جامعه توجه فرماييد: «... أن أرواحکم و نورکم و طينتکم واحدة، طابت و طهرت بعضها من بعض، خلقکم الله أنوارا فجعلکم بعرشه محدقين، حتي من علينا بکم فجعلکم في بيوت أذن الله أن ترفع و يذکر فيها اسمه و جعل صلاتنا عليکم و ما خصنا به من ولايتکم طيبا لخلقنا و طهارة لأنفسنا و تزکية لنا...»؛ گواهي مي‏دهم که ارواح شما و نورتان و گوهر مايه‏ي شما يکي است، که آن گوهر مايه‏ي - طينت - برگزيده و نيکوترين [1] طينت‏ها است و بعضي از بعض ديگر از هر گونه عيب و نقصي پاک و منزه است خداي متعال شما را أنوار آفريده، و شما را محيط بر عرش الهي گردانيد. تا آنکه بر ما منت گذارد و شما را در خانه‏هايي قرار داد که فرمان داده رفيع باشد و نامش در آنها برده شود. و صلوات ما را بر شما قرار داد و ولايت‏پذيري از شما را مخصوص ما کرد تا آفرينشمان نيکو و پاکيزه شود و جانمان از هر گونه پليدي پاک و داراي رشد و نمو گردد.... [ صفحه 84] با توجه به اين فراز در مي‏يابيم که براي آن بزرگواران سه مرحله بيان شده، 1. روح، 2. نور، 3. طينت، آنگاه طينت آنها چنين شناسانده شده که «نيکوترين و پاک‏ترين طينت‏ها است - طابت و طهرت - و يکي از ويژگيهاي مرحله نوري آنها را بيان فرمود که: اولا محيط و مسلط بر عرش الهي بودند، و خداوند به ما بندگان درمانده ترحم کرد و منت نهاد و آنها را از آن مقام به اين عالم نازل کرد، تا آفرينش ما نيکو و جانمان باصفا شود و تکامل يابد. و اما از مرحله روح آن بزرگواران سخني به ميان نيامد. و اگر خواستار توضيحي راجع به حقيقت آن امامان معصوم (صلوات الله عليهم) باشي به روايات «باب آفرينش امامان معصوم (صلوات الله عليهم) رجوع کن و ما به عنوان نمونه به ذکر اين روايت مشهور از ناحيه‏ي مقدسه‏ي حضرت امام صادق (صلوات الله عليه) اکتفا مي‏کنيم: «ان الله خلقنا من نور عظمته، ثم صور خلقنا من طينة مخزونة مکنونة من تحت العرش فأسکن ذلک النور فيه، فکنا خلقا و بشرا نورانيين، لم يجعل لأحد في مثل الذي خلقنا منه نصيبا. و خلق أرواح شيعتنا من طينتنا، و أبدانهم من طينة مخزونة مکنونه أسفل من ذلک الطينة، و لم يجعل الله لأحد في مثل الذي خلقهم منه نصيبا الا الأنبياء و لذلک صرنا نحن و هم الناس و صار سائر الناس همجأ للنار و الي النار»؛ [2] . خدا (ارواح) ما را از نور عظمت خويش آفريد، سپس آفرينش ما را از گلي که در گنجينه‏اي که در زير عرش پنهان بود صورتگري نمود. و آن نور را در آن جاي داد. و براي هيچ کس از آنچه در خلقت ما نهاد بهره‏اي قرار نداد. و ارواح شيعيان ما را از گل ما آفريد و بدنشان را از گلي که در گنجينه پنهاني است آفريد و آن پايينتر از گل ما است. و خداوند هيچ‏کس را جز پيامبران از خلقت ايشان بهره‏اي نداد. از اين روي ما و آنها آدمي شديم و ديگران خرمگساني هستند که سزاوار آتشند و رو به سوي دوزخ دارند. [3] . [ صفحه 85] بنابراين آن نوري که خداوند، عالم ملکوت و جان مؤمنان را به آن روشن و روشنگري مي‏بخشايد، نور حضرت محمد و آل محمد صلي الله عليه و آله است و اين همان نوري است که خداوند متعال نازل کرده است.

[1] تاج‏العروس، ج 3، ص 283 و 284. [2] اصول کافي، ج 1: 318، کتاب الحجة، باب خلق أبدان الأئمة و أرواحهم و قلوبهم (صلوات الله عليهم)، حديث دوم. [3] ترجمه اصول کافي، ج 2، ص 232، مترجم جناب آقاي سيد جواد مصطفوي، انتشارات اسلاميه، تهران، شرح و تفسير اين حديث شريف در کتاب شرح زيارت بيان شده است.