گر چه تفقه و فهم اثرپذيري عالم از مقام ولايت، و اشک هستي در مصيبت حضرت اباعبدالله (صلوات الله عليه) از فهم ما بسيار دور است، همان گونه که تسبيح عالم، لکن بايد دقت [ صفحه 478] کنيم که تأثير شهادت آن پاک پيشوا به اندازه‏اي است که آثار ظاهري آن در عالم نمودار شد، و تا آنجا که تاريخ نگاران و ناقلان حديث از مخالفين نيز آن را به تحرير کشيده‏اند. حافظ ابوالقاسم سليمان بن احمد طبراني در گذشته به سال 360 قمري از زهري نقل مي‏کند: که وي گفت: «لما قتل الحسين بن علي (صلوات الله عليهما) لم يرفع حجر بيت المقدس الا وجد تحته دم عبيط»؛ [1] . چون که [حضرت امام حسين (صلوات الله عليه)] شهيد شد. هيچ سنگي در بيت المقدس برداشته نمي‏شد مگر آن که زير آن خون تازه يافت مي‏شد. هنگامي که حضرت مولي علي مرتضي (صلوات الله عليه) به شهادت رسيدند نيز همين واقعه اتفاق افتاد. حضرت امام باقر (صلوات الله عليه) فرمودند: «لما کانت الليلة التي قتل فيها علي (صلوات الله عليه) لم يرفع عن وجه الأرض حجر الا وجد تحته دم عبيط حتي طلع الفجر، و کذلک کانت الليلة التي قتل فيها يوشع بن نون»؛ [2] . در آن شبي که حضرت علي (صلوات الله عليه) به شهادت رسيد، هيچ سنگي از زمين برداشته نشد مگر آن که خون تازه در زير آن يافت شد، و همين گونه بود آن شبي که حضرت يوشع بن نون در آن به شهادت رسيد. و از آنجا که هر واقعه‏اي که گام به جهان هستي مي‏گذارد، نيست شدني نيست، بلکه بر حقيقت خود باقي است، گر چه زمان بر آن بگذرد. آثار آن پايدار مي‏ماند، خصوصا واقعه‏ي عاشورا که موجب حزن و اندوه و گريه‏ي وجود اقدس حضرت بقيه الله الاعظم (صلوات الله عليه) مي‏گردد، از همين روي نگارنده را اعتقاد بر آن است که هر شب عاشورا در همه‏ي سال‏ها اين [ صفحه 479] آثار را داراست. همان گونه که شب قدر همه‏ي سال‏ها، شبي مبارک است و فرشتگان مقرب، شرف نزول بر حضرت مهدي (ارواح من سواه فداء) را مي‏يابند. از همين روي آن کس که قابليت درک آثار شب قدر را داراست. هيچ سنگي را از زمين برنمي‏دارد مگر آن که خون تازه در زير آن مي‏يابد.

[1] المعجم الکبير ج 3: 13 حديث 2834: البته مطلب منحصر به همين حديث يا اين کتاب نيست، بلکه کتاب‏هاي حديثي و تاريخي اهل سنت روايات متعددي با بيان‏هاي گوناگوني نقل کرده‏اند؛ براي اطلاع بيشتر مراجعه کنيد به کتاب «الحق المبين في معرفة المعصومين (صلوات الله عليهم): 347.». [2] شرح الاربعين، عالم محقق قاضي سعيد قمي قدس سره؛ 423، به نقل از «بصائر الدرجات، بحارالانوار ج 13، 422، مرحوم قاضي سعيد قمي قدس سره شرح بسيار زيبايي بر اين حديث شريف نگاشته که بسيار خواندني است.